Next Page
Zygmunt Mocarski
Nauka i oświata na Pomorzu, Warmii i Mazurach
Nadbitka ze „Słownika Geograficznego Państwa Polskiego”, t. 1,
Warszawa 1938
Sygnatura SIRr XXXI/90
Zygmunt Mocarski był pierwszym dyrektorem Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Uczynił on z Książnicy największą i najważniejszą bibliotekę na Pomorzu.
Mocarski uczestniczył w życie naukowe i kulturalne Torunia.
W 1926 roku założył Towarzystwo Bibliofilów im. Lelewela, którego był prezesem do 1939 r.
Przez cały okres międzywojenny pełnił również funkcję sekretarza Towarzystwa Naukowego w Toruniu.
Zygmunt Mocarski sam prowadził badania naukowe nad dziejami kultury, książki czy oświaty.
Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/68814
Efektem jego zainteresowań jest wartościowy szkic poświęcony nauce i oświacie na Pomorzu, Warmii i Mazurach.
Autor podsumowuje dotychczasowe ustalenia dotyczące rozwoju nauki na ternie Prus Królewskich, Warmii i Prus Książęcych w średniowieczu, epoce nowożytnej.
Wiele miejsca poświecił sytuacji w Prusach Zachodnich i Wschodnich w okresie zaboru pruskiego.
Na dziejach nauki i oświaty odcisnęła swoje piętno nierówna walka Polaków z niemieckimi badaczami i stowarzyszeniami naukowymi wspieranymi i faworyzowanymi przez władze pruskie.
Autor przypomina wkład polskich uczonych w rozwój nauki i szkolnictwa.
Podkreśla rolę Torunia, Chełmna i Pelplina w obronie języka i kultury polskiej.
Wspomina o ożywionej działalności regionalistów wśród Kaszubów i Mazurów.
Przedstawia sylwetki zasłużonych badaczy:
- ks. Stanisława Kujota
- Floriana Cejnowy
- Hieronima Derdowskiego
- Walentego Fiałka
- Aleksandra Majkowskiego
- Józefa Łęgowskiego
Zestawienie potrzebnych miastu Toruniowi na lat 10, od 1936-46 inwestycyj
Wydawca: Magistrat m. Torunia
Toruń 1936
Sygnatura MAG 38297
Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa https://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/publication/70999
Antoni Bolt był najdłużej sprawującym swój urząd w okresie międzywojennym prezydentem Torunia (1924-1936).
Trzy kadencje jego rządów przyniosły szybki rozwój Torunia.
O jego energii i rozmachu świadczy dokument opracowany za jego sprawą przez toruński Magistrat.
Rozbudowa ulic, portu i bulwaru ; Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa https://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/publication/70999
Plan inwestycji szczegółowo przedstawił stan wyjściowy miasta i przewidywane kierunki rozwoju.
Dokładnie omówiono wszystkie dziedziny życia Torunia:
- majątek komunalny
- drogi i place publiczne
- oświatę
- kulturę i sztukę
- zdrowie publiczne
- opiekę społeczną
- popieranie przemysłu i handlu
- bezpieczeństwo publiczne
Rozbudowa linii tramwajowych ; Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa https://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/publication/70999
Wśród szczegółowych zagadnień opracowano plany rozwoju:
- hal targowych
- inwestycji drogowych
- szkolnictwa powszechnego
- cmentarza komunalnego
- kąpieliska
- parków i ogrodów
- ośrodków zdrowia
- schroniska i przytułków
- szkół zawodowych
- koszar strażackich
- obrony przeciwlotniczej
- szpitala
- elektrowni
- gazowni
- tramwajów
- wodociągów i kanalizacji
- rzeźni
- targowiska zwierzęcego
- portów
- oczyszczania ulic i wywozu śmieci
Rozbudowa kanalizacji i wodociągów ; Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa ; https://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/publication/70999
Monografja i przewodnik po Toruniu
z dwoma planami i siedemdziesięcioma ilustracjami
tekst oprac. przez dr Lankaua
il. wg zdjęć G. Milczewskiego
Wydawnictwa Artystyczne Zakładu Graficznego „Sztuka”
Toruń 1922
Sygnatura SIRr VIII/T-39
Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/72121
Jan Lankau z wykształcenia był historykiem sztuki.
Zawodowo parał się dziennikarstwem najpierw w redakcjach toruńskich, później ogólnopolskich.
Po wojnie poświęcił się badaniom naukowym nad prasoznawstwem.
„Monografja i przewodnik po Toruniu” jest ciekawym połączeniem wykładu historii Torunia i jego architektury, przewodnika turystycznego oraz albumu.
Książkę otwiera zarys dziejów Torunia od założenia miasta, poprzez pochodzenie jego nazwy, przybycie Krzyżaków, wojny z Prusami i Pomorzanami, walkę o przyłączenie Torunia do Polski, przywileje miejskie, reformacje i walki religijne w mieście, Toruń w XVI i XVII wieku, wojny szwedzkie, wojnę północną, wojny napoleońskie, po okres zaboru pruskiego.
Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/72121
Następnie autor opisał najcenniejsze zabytki Torunia:
- Plac Teatralny
- Miasto średniowieczne
- Rynek Staromiejski
- Ratusz
- Pomnik Kopernika na Starym Rynku
- Dom rodzinny Kopernika
- Kościół Najświętszej Marji Panny
Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/72121
