Poprzednia strona · Kolejna strona
Marian Biskup
Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1454-1466
Wydawnictwo Napoleon V
Oświęcim 2014
Sygnatura SIRr VIb/4-53
Prof. Marian Biskup (1922-2012) był wybitnym polskim mediewistą i znawcą stosunków polsko-krzyżackich.
Napisał kilkanaście monografii naukowych i setki artykułów naukowych.
Wydawnictwo Napoleon V z Oświęcimia przypomniało czytelnikom jego najważniejszą rozprawę „Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1454-1466”.
Najnowsze wydanie jest reedycją wydania z 1967 roku.
W książce omówiono przyczyny wojny trzynastoletniej.
Przedstawiono przebieg wojny.
Podzielono ja na dwie fazy:
- 1454 – 1461 – okres przewagi pospolitego ruszenia polskiego
- 1462 – 1466 – okres przewagi sił zaciężnych Polski
Wojnę zakończyło zawarcie II pokoju toruńskiego 19 października 1466 roku.
Traktat został zaprzysiężony w Dworze Artusa w Toruniu przez króla Kazimierza Jagiellończyka i wielkiego mistrza Ludwika von Erlichshausen.
Ludwik Kolankowski był wybitnym polskim historykiem i pierwszym rektorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Urodził się 21 czerwca 1882 roku w Nadwórnie na Pokuciu w ubogim, krytym słomą domku robotnika tartacznego.
Miał sześcioro rodzeństwa, które żywiło półtorej hektarowe pole i jedna krowa.
Ukończył gimnazjum w Stanisławowie.
Studia we Lwowie na Uniwersytecie Jana Kazimierza zakończył w 1906 roku doktoratem.
Potem przez rok studiował również w Berlinie.
Habilitował się w 1913 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.
Po odzyskaniu niepodległość w 1918 roku pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (do 1922 roku).
Jako pełnomocnik Naczelnika Państwa w 1919 roku brał udział we wskrzeszeniu Uniwersytetu Wileńskiego.
W 1919 roku był również Generalnym Komisarzem Cywilnym przy Zarządzie Ziem Wschodnich i organizował polską administrację państwową na Kresach.
Tytuł profesora zwyczajnego otrzymał w 1936 roku.
Jego najważniejsze dzieła naukowe dotyczą epoki jagiellońskiej:
- Zygmunt August, wielki książę Litwy do roku 1548 (Lwów 1913)
- Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów 1377–1499 (Warszawa 1930)
- Polska Jagiellonów. Dzieje polityczne (Lwów 1936)
Wykładał kolejno na uniwersytetach w Krakowie, Wilnie, Lwowie, Warszawie, Łodzi i Toruniu.
Pracował również w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie (1906-1918) oraz był dyrektorem Biblioteki Ordynacji Zamojskiej w Warszawie (1929-1944).
Biblioteka Zamojskich poniosła duże straty w pożarze we wrześniu 1939 roku.
Najcenniejsze zbiory zamurowano potem w jej piwnicach, co sprawiło że ocalały po upadku powstania warszawskiego.
Poza tym Ludwik Kolankowski uratował, wywożąc z Warszawy do Łowicza, najstarszy egzemplarz „Kroniki” Galla Anonima, Mszał Tyniecki, rękopis „Krzyżaków” Henryka Sienkiewicza i „rękopis „Faraona” Bolesława Prusa.
Po wojnie jako prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego zabiegał o utworzenie uniwersytetu na Pomorzu.
Jeszcze wcześniej organizował uniwersytet w Łodzi, jako jego prorektor.
13 sierpnia 1945 roku został delegatem Ministra Oświaty do zorganizowania Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Do Torunia przybył 22 sierpnia i od razu jego auto zostało zatrzymane do wyjaśnienia przez milicję z powodu braku wymaganych dokumentów.
23 sierpnia powołał Senat Akademicki.
24 sierpnia dekretem Krajowej Rady Narodowej powołano uniwersytet w Toruniu.
20 września Ludwik Kolankowski został formalnie rektorem.
5 stycznia 1946 roku odbyła się uroczysta inauguracja roku akademickiego.
We wrześniu 1948 roku, po trzech latach kierowania uniwersytetem, został przez władze komunistyczne zmuszony do złożenia rezygnacji.
Po ustąpieniu z funkcji rektora kierował Biblioteką Uniwersytecką (1949-1955).
Zmarł w Toruniu 19 marca 1956 roku.
Został pochowany na cmentarzu św. Jerzego.
Ludwik Kolankowski 1882-1982
Materiały sesji w stulecie urodzin
pod. red. Andrzeja Tomczaka
Toruń 1983
Sygnatura MAG 191167
- Stanisław Dembiński – Profesor Ludwik Kolankowski jako jeden z twórców i pierwszy Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Zenon Hubert Nowak – Rola Ludwika Kolankowskiego w historiografii polskiej
- Janusz Małłek – Ludwik Kolankowski a uniwersytety polskie
- Jerzy Serczyk – Ludwik Kolankowski – polityk i człowiek
- Bogdan Ryszewski – Ludwik Kolankowski jako bibliotekarz
- Halina Lewczyk, Maria Śliwińska – Bibliografia prac Ludwika Kolankowskiego
Ludwik Kolankowski (1882-1956)
W pięćdziesiątą rocznicę śmierci
pod red. Wiesława Sieradzana
Toruń 2006
Sygnatura SIRr IIIB/Kolankowski
- Aleksander Gieysztor – Ludwik Kolankowski (1882-1956) (przedruk z Polskiego Słownika biograficznego)
- Andrzej Tomczak – Ludwik Kolankowski w nowszej literaturze
- Ludwik Kolankowski – Pierwsze trzy lata istnienia UMK (1945-1948). Garść wspomnień pierwszego Rektora z okresu organizacyjnego (do druku przygotowała Sylwia Grochowina)
- Bibliografia publikacji Ludwika Kolankowskiego (oprac. Ireneusz Czarciński)
- Wykaz najważniejszych publikacji o Ludwiku Kolankowskim (oprac. Ireneusz Czarciński)
Ludwik Kolankowski 1882-1956
Zapiski Pamiętnikarskie
Do druku przygotowała, wstępem i przypisami opatrzyła Sylwia Grochowina
Toruń 2012
Sygnatura MAG 294311
Monika Jakubek-Raczkowska
Tu ergo flecte genua tua
Sztuka a praktyka religijna świeckich w diecezjach pruskich państwa zakonu krzyżackiego do połowy XV wieku
Wydawnictwo „Bernardinum”
Wydział Sztuk Pięknych UMK
Pelplin – Toruń 2014
Sygnatura SIRr VIb/4-52
Dr hab. Monika Jakubek-Raczkowska związana jest z Zakładem Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Prowadzi badania nad rzeźbą średniowieczną dawnego państwa krzyżackiego.
Jednocześnie analizuje wzajemne relacje sztuki i duchowości religijnej.
Właśnie temu zagadnieniu poświęcona jest rozprawa „Tu ergo flecte genua tua”.
Autorka opisuje religijność ludzi świeckich w państwie krzyżackim.
Szczególnej analizie poddała wpływ obrazów na wiernych.
Dzieło sztuki religijnej było w średniowieczu środkiem nauczania i pobudzania pobożności.
Monografia dzieli się na trzy części.
Część I poświęcona jest praktyce religijnej, pobożności świeckich, późnośredniowiecznej duchowości i funkcjom obrazów w średniowiecznej religijności.
Część II poświęcona jest życiu religijnemu miast pruskich, które skupiało się wokół kościołów parafialnych, kościołów klasztornych i kościołów katedralnych.
Przestrzeń kościołów wypełniały obrazy i malowidła ścienne.
Część III poświęcona jest wpływowi sztuki sakralnej na praktyki dewocyjne ludności wiejskiej.
