Next Page
dr Katarzyna Tomkowiak
Biblioteki w Toruniu i Podgórzu w latach 1920-1939
Wydanie II poprawione
Wydawcy:
Książnica Kopernikańska
Towarzystwo Miłośników Torunia
Toruń 2019
Sygnatura SIRr XXXVc/34
Dr Katarzyna Tomkowiak od ponad trzydziestu lat pracuje w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu.
Jest absolwentka Wydziału Nauk Historycznych (kierunek historia0 Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Ukończyła również Podyplomowe Studium Historii w zakresie polityki regionalnej na tym samym Wydziale.
W 2012 roku uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie rozprawy „Książnica Miejska im. Kopernika w Toruniu (1923-1939)”.
Jest wybitnym specjalistą w zakresie dziejów i osób związanych z Książnicą Miejską w Toruniu oraz z innymi bibliotekami działającymi w Toruniu i w Podgórzu w okresie międzywojennym.
Od lat prowadzi badania nad przechowywaną w Książnicy unikatowa kolekcją prasy pomorskiej z okresu II Rzeczypospolitej.
Publikuje w „Folia Toruniensia”, „Roczniku Toruńskim” i „Toruńskich Studiach Bibliologicznych”
Jest członkiem prezydium Towarzystwa Miłośników Torunia.
Bibliografia jej publikacji liczy 50 pozycji.
| 1. | Adam Mickiewicz (1798-1855) : Katalog der Buchausstellung in Thorn (Toruń) 14. November 1998 – 31. März 1999 / hrsg. Irena Mucha, Marian Ptaszyk und Katarzyna Tomkowiak. – Göttingen : Seminar für Slavische Philologie der Georg-August-Universität, 2001. | |
| 2. | Alojzy Tujakowski : życie i działalność (1914-1992) : księga pamięci / pod red. Reginy Sakrajdy ; Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Oddział w Toruniu. – Toruń : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Oddział, 2008. | |
| 3. | Andersen znany i nieznany : prelekcja z dnia 6 lutego 2006 r. / Katarzyna Tomkowiak. – Toruń : WBP-KK Bibl., 2006. | |
| 4. | Anna Ornass (Ornasówna) (1891-1983) : nauczycielka, bibliotekarka Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika w Toruniu, archiwistka / Katarzyna Tomkowiak.// W: Toruński Słownik Biograficzny. T. 8 / pod red. Krzysztofa Mikulskiego. – Toruń, 2019. – S. 156-158 | |
| 5. | Biblioteka Bractwa Niepokalanie Poczętej Najświętszej Marii Panny Królowej Korony Polskiej w Podgórzu k. Torunia w latach 1929-1939 / Katarzyna Tomkowiak.// W: Nad Bałtykiem : w kręgu polityki, gospodarki, problemów narodowościowych i społecznych w XIX i XX wieku / pod red. Zbigniewa Karpusa, Jarosław Kłaczkowa, Mariusza Wołosa. – Toruń, 2005. – S. 425-437 | |
| 6. | Biblioteki na Podgórzu koło Torunia w latach 1920-1939 / Katarzyna Tomkowiak.// Toruńskie Studia Bibliologiczne. – 2009, nr 1, s. 57-74 | |
| 7. | Biblioteki w Toruniu i Podgórzu w latach 1920-1939 / Katarzyna Tomkowiak. – Toruń : Towarzystwo Miłośników Torunia, 2018. | |
| 8. | Biblioteki w Toruniu i Podgórzu w latach 1920-1939 / Katarzyna Tomkowiak. – Wydanie II poprawione. – Toruń : Książnica Kopernikańska : Towarzystwo Miłośników Torunia, 2019. | |
| 9. | Biblioteki w Toruniu w latach 1920-1939. Cz. 1 / Katarzyna Tomkowiak.// Folia Toruniensia. – T. 4 (2004), s. 61-94 | |
| 10. | Biblioteki w Toruniu w latach 1920-1939. Cz. 2 / Katarzyna Tomkowiak.// Folia Toruniensia. – T. 5 (2005), s. 51-72 | |
| 11. | Biblioteki w Toruniu w latach 1920-1939. Cz. 3 / Katarzyna Tomkowiak.// Folia Toruniensia. – T. 6 (2006), s. 45-56 | |
| 12. | Co się nażyłam… – Agnieszka Osiecka (prelekcja w dn. 3.11.1997r.) / Katarzyna Tomkowiak. – Toruń : WBPiKM, Filia Nr 18, 1997. | |
| 13. | Czesława Henryka Bogumiła Wilczyńska (1882-1938) : bibliotekarka Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika, członkini Związku Bibliotekarzy Polskich Koła Poznańsko-Pomorskiego / Katarzyna Tomkowiak.// W: Toruński Słownik Biograficzny. T. 8 / pod red. Krzysztofa Mikulskiego. – Toruń, 2019. – S. 255-257 | |
| 14. | Dama ze słonecznikiem : przyznanie Orderu Białego Kruka ze Słonecznikiem Janinie Huppenthal, toruńskiej miłośniczce książek / Katarzyna Tomkowiak.// Folia Toruniensia. – T. 6 (2006), s. 107-108 | |
| 15. | Dwa początki toruńskiej zawodowej organizacji bibliotekarzy. Cz. 1, Koło Poznańsko-Pomorskie Związku Bibliotekarzy Polskich (1928–1939) / Katarzyna Tomkowiak.// Toruńskie Studia Bibliologiczne. – 2017, nr 2, s. 28-52 | |
| 16. | Działalność Towarzystwa Miłośników Torunia w okresie od 25 maja 2018 r. do 16 maja 2019 r. / Katarzyna Tomkowiak.// Rocznik Toruński. – T. 46 (2019), s. 397-409 | |
| 17. | Działalność Towarzystwa Miłośników Torunia w okresie od 26 maja 2017 r. do 24 maja 2018 r. / Katarzyna Tomkowiak.// Rocznik Toruński. – T. 45 (2018), s. 297-312 | |
| 18. | Elektroniczne źródła informacji regionalnej dostępne w Czytelni Sekcji Informacji Regionalnej Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu [Dokument elektroniczny] / Grzegorz Barecki, Katarzyna Tomkowiak ; Sekcja Informacji Regionalnej Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. – Toruń : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Okręg Kujawsko-Pomorski ; Książnica Kopernikańska, 2007. | |
| 19. | Eliksir Papy Hemingwaya : prelekcja z dn. 27 września 1999 r. / Katarzyna Tomkowiak. – Toruń : WBPiKM, Filia Nr 18, 1999. | |
| 20. | Emma Skobejko (Skobejkówna) (1902-1965) : bibliotekarka, bibliograf, wicedyrektor i kierownik Działu Zbiorów Specjalnych Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika / Katarzyna Tomkowiak.// W: Toruński Słownik Biograficzny. T. 8 / pod red. Krzysztofa Mikulskiego. – Toruń, 2019. – S. 210-215 | |
| 21. | Ewa Pogorzelska (1936 – 2011) : polonistka, nauczycielka i pedagog, bibliotekarka, społeczniczka, pierwsza przewodnicząca Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” WBP i Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika w Toruniu oraz aktywna członkini Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich / Katarzyna Tomkowiak.// W: Toruński Słownik Biograficzny. T. 8 / pod red. Krzysztofa Mikulskiego. – Toruń, 2019. – S. 170-173 | |
| 22. | Irena Jaworczakowa (1907-1988) : polonistka, bibliotekarka, kustosz dyplomowany i wicedyrektor Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika w Toruniu, członkini i przewodnicząca Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Toruniu / Katarzyna Tomkowiak.// W: Toruński Słownik Biograficzny. T. 8 / pod red. Krzysztofa Mikulskiego. – Toruń, 2019. – S. 97-99 | |
| 23. | Janina Rypyść (1926-2015) : urzędniczka, zarządzała Klubem „Start Wisła” w Toruniu, społecznika z Podgórza i Stawek w Toruniu, długoletnia przewodnicząca Koła Przyjaciół Biblioteki Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika w Toruniu / Katarzyna Tomkowiak.// W: Toruński Słownik Biograficzny. T. 8 / pod red. Krzysztofa Mikulskiego. – Toruń, 2019. – S. 181-184 | |
| 24. | Janina Sakrajda (1910-1990) : pseud. „Hanka”, nauczycielka, prowadząca również tajne nauczanie, żołnierz AK, bibliotekarka TCL i katechetka / Katarzyna Tomkowiak.// W: Toruński Słownik Biograficzny. T. 8 / pod red. Krzysztofa Mikulskiego. – Toruń, 2019. – S. 188-192 | |
| 25. | Józef Sakrajda (1911-1990) : nauczyciel i inspektor szkolny, bibliotekarz, przewodniczący Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Toruniu / Katarzyna Tomkowiak.// W: Toruński Słownik Biograficzny. T. 8 / pod red. Krzysztofa Mikulskiego. – Toruń, 2019. – S. 192-197 | |
| 26. | Kobieta niezwykła : Cecylia Maria z Łubieńskich Iwaniszewska / pod red. Alina Dauksza-Wiśniewska, Katarzyna Tomkowiak ; autorzy zdjęć Alina Dauksza-Wiśniewska, Henryk Iwaniszewski, Tomasz Dorawa, Mikołaj Kuras, Urszula Boińska, Wanda Rusiecka, Dorota Grabowska-Pieńkosz. – Toruń : [wydawca nieznany], 2018. | |
| 27. | Kobiety w życiu Kasprowicza : prelekcja w bibliotece 11.03.2002 r. / Katarzyna Tomkowiak. – Toruń : WBPiKM, Filia Nr 18, 2002. | |
| 28. | Książnica Miejska im. Kopernika w Toruniu (1923-1939) [Rękopis] / Katarzyna Tomkowiak ; rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem dr. hab. Jarosława Kłaczkowa w Instytucie Historii i Archiwistyki UMK. – Toruń : Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2012. | |
| 29. | Leon Szymański (1892-1939) – współtwórca i żołnierz polskiego Legionu Bajończyków we Francji, żołnierz Błękitnej Armii Józefa Hallera / Katarzyna Tomkowiak.// W: Słownik Biograficzny Powiatu Toruńskiego. T. 4 / pod. red. Waldemara Rozynkowskiego i Macieja Krotofila (red. wydawnicza Andrzej Pabian). – S. 136-157 | |
| 30. | Maria Anna Banko (Bankowa) (1868-1928) : bibliotekarka, pierwsza pracownica Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika w Toruniu / Katarzyna Tomkowiak.// W: Toruński Słownik Biograficzny. T. 8 / pod red. Krzysztofa Mikulskiego. – Toruń, 2019. – S. 21-23 | |
| 31. | Niedoszły szarlatan – K. I. Gałczyński [spotkanie biblioteczne 1.12.2003 r.] / Katarzyna Tomkowiak. – Toruń : WBP-KK, Filia Nr 18, 2003. | |
| 32. | Niesamowita rodzina Bronte : prelekcja dn. 9.04.2001 r. / Katarzyna Tomkowiak. – Toruń : WBPiKM, Filia Nr 18, 2001. | |
| 33. | Okoliczności powstania Książnicy Miejskiej w Toruniu / Katarzyna Tomkowiak.// W: Księga pamiątkowa jubileuszu 75-lecia Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika w Toruniu : 10-11 grudnia 1998 r. / [kol. red. Teresa Szymorowska et al.]. – Toruń, 1999. – S. 12-29 | |
| 34. | Opowieść o Gryzeldzie – pierwszej drukowanej noweli w języku polskim na podstawie zabytków piśmiennictwa zachowanych w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej / Katarzyna Tomkowiak.// Głos Chełmżyński. – 2008, nr 3, s. 6-7 | |
| 35. | Pani Cecylia i astronomia / Katarzyna Tomkowiak, Wojciech Steich.// Absolwent : biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów UMK. – 2018, nr 23, s. 6 | |
| 36. | Piękny Jubileusz : 90. urodziny Doktor Cecylii Iwaniszewskiej / Katarzyna Tomkowiak.// Rocznik Toruński. – T. 45 (2018), s. 7-18 | |
| 37. | Powstanie i początki działalności „Książnicy miejskiej im. Kopernika w Toruniu” : (1923-1925) [Rękopis] / Katarzyna Tomkowiak ; praca dyplomowa napisana na Podyplomowym Studium Polityki Regionalnej pod kierunkiem prof. dra hab. Ryszarda Sudzińskiego. | |
| 38. | Przedstawienie I edycji informatora pt.: „Źródła informacji regionalnej w bibliotekach publicznych województwa kujawsko-pomorskiego” : wrzesień 2008 [Dokument elektroniczny] / Grzegorz Barecki, Katarzyna Tomkowiak. | |
| 39. | Recepta na długie i radosne życie : Astrid Lindgren [spotkanie biblioteczne 30.09.2002 r.] / Katarzyna Tomkowiak. – Toruń : WBP-KK, Filia Nr 18, 2002. | |
| 40. | Ryszard Mariusz Skowroński (1935-2010) : bibliotekarz, bibliograf, członek i przewodniczący Zarządu Okręgu Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Toruniu, popularyzator historii Kujaw i Pomorza / Katarzyna Tomkowiak.// W: Toruński Słownik Biograficzny. T. 8 / pod red. Krzysztofa Mikulskiego. – Toruń, 2019. – S. 215-221 | |
| 41. | Siedziby i plany budowy Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika w Toruniu : od gmachu przy ul. Wysokiej po bibliotekę przy ul. Słowackiego / Katarzyna Tomkowiak.// W: Miejsca dla kultury i rozrywek : idee, architektura, ludzie / redakcja naukowa: Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski.. – Toruń, 2019. – S. 37-66 | |
| 42. | Staropolski wokabularz [Gra karciana] : gra karciana / Mateusz Pitulski, Przemysław Chudzik ; konsultacje historyczne: Katarzyna Tomkowiak ; redakcja: Beata Antczak-Sabala ; ilustracje: Bartłomiej Kordowski. – Toruń : Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska, 2018. | |
| 43. | Stosunki Polski z Wielką Brytanią na forum Sejmu i Senatu 1919-1927 / Katarzyna Tomkowiak. – Toruń : Wydaw. A. Marszałek, 2003. | |
| 44. | Tworzenie i dystrybucja informacji regionalnej na przykładzie Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej-Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu [Dokument elektroniczny] / Katarzyna Tomkowiak ; Sekcja Informacji Regionalnej Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. | |
| 45. | Udział Zygmunta Mocarskiego w pracach rewindykacyjnych polskich zbiorów bibliotecznych z Rosji (1922-1923) / Katarzyna Tomkowiak.// Folia Toruniensia. – T. 18 (2018), s. 57-87 | |
| 46. | Von der Schola Thorunensis bis zum I. Allgemeinbildenden Mikołaj-Kopernik-Lyzeum in Thor : ein Rückblick auf die 450-jährige Geschichte der Schule / Katarzyna Tomkowiak.// Der Westpreusse : Begegnungen mit einer europäischen Kulturregion. – Jg. 70 (2018), H. 6, s. 28-33 | |
| 47. | W służbie książki i pomorskich bibliotek : 15 rocznica śmierci Alojzego Tujakowskiego (1914-1992), bibliotekarza, księgarza, pedagoga, działacza społecznego, Członka Honorowego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich / Katarzyna Tomkowiak.// Poradnik Bibliotekarza : miesięcznik Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. – 2007, nr 5, s. 38-39 | |
| 48. | Wiesław Szlosowski (1953-2006) : pracownik Oficyny Drukarskiej Książnicy Miejskiej w Toruniu / Katarzyna Tomkowiak.// Folia Toruniensia. – T. 6 (2006), s. 113-114 | |
| 49. | Źródła Informacji Regionalnej w bibliotekach publicznych województwa kujawsko-pomorskiego [Dokument elektroniczny] : informator wrzesień 2008 / [oprac. Katarzyna Tomkowiak, Grzegorz Barecki] ; Sekcja Informacji Regionalnej Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. – Toruń : Książnica Kopernikańska ; Stowarzyszenie Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Okręg Kujawsko-Pomorski, [2008]. | |
| 50. | Życie wśród książek : Alojzy Tujakowski (1914 – 1992) – księgarz, bibliotekarz, pedagog, działacz społeczny i samorządowy / Katarzyna Tomkowiak.// W: Alojzy Tujakowski : życie i działalność (1914-1992) : księga pamięci / pod red. Reginy Sakrajdy ; Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Oddział w Toruniu.. – Toruń, 2008. – S. 11-78 |
Rozprawa „Biblioteki w Toruniu i Podgórzu w latach 1920-1939” jest pierwszym opracowaniem dotyczącym wszystkich bibliotek istniejących w Toruniu i Pogórzu w okresie międzywojennym.
Lewobrzeżny Podgórz stał się częścią Torunia w 1939 roku.
W monografii opisaną zarówno Książnicę Miejską jak i o wiele mniejsze placówki biblioteczne.
Wśród mniejszych bibliotek, opisanych w Rozdziale I monografii, znajdowały się:
- Biblioteka Towarzystwa Czytelni Ludowych i jej filie
- biblioteki wojskowe i policyjne
- biblioteki w więzieniu toruńskim
- biblioteki harcerskie
- biblioteki pedagogiczne, szkolne i uczniowskie
- wypożyczalnie – księgarnie
- biblioteki prywatne
- biblioteki kościelne i organizacji religijnych
- biblioteki mniejszości narodowych i wyznaniowych
- biblioteki świetlicowe
- biblioteki instytucji i towarzystw
Największą i najnowocześniejszą biblioteka w Toruniu i na całym Pomorzu była Książnica Miejska im. Kopernika w Toruniu, której poświecono Rozdział II monografii.
Autorka opisała biblioteki istniejące w Toruniu przed powstaniem Książnicy Miejskiej.
Scharakteryzowano tworzące jej zasób księgozbiory biblioteki gimnazjalnej, biblioteki radzieckiej, biblioteki Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst zu Thorn, biblioteki Towarzystwa Naukowego w Toruniu.
Opisano uregulowanie stosunków własnościowych księgozbioru Książnicy Miejskiej im. Kopernika.
Szczegółowo przedstawiono okoliczności powstania Książnicy Miejskiej 19 II 1923 roku.
Opisano siedzibę i lokale Książnicy.
Przybliżono sylwetkę Zygmunta Mocarskiego – dyrektora Książnicy Miejskiej w Latach 1923-1939.
Omówiono działalność Kuratorium Książnicy Miejskiej.
Przedstawiono pracowników Książnicy w okresie międzywojennym.
Scharakteryzowano zbiory biblioteki oraz proces ich gromadzenia, opracowywania i udostępniania.
Przedstawiono dane statystyczne dotyczące zbiorów Książnicy Miejskiej.
Rozdział III książki dotyczy udziału Zygmunta Mocarskiego w pracach Związku Bibliotekarzy Polskich oraz początków toruńskiej zawodowej organizacji bibliotekarzy.
Przybliżono okoliczności założenia pierwszej polskiej organizacji bibliotekarzy.
Scharakteryzowano udział Zygmunta Mocarskiego w Pracach Związku Bibliotekarzy w latach 1919-1923.
Opisano kontakty członków Kuratorium Książnicy Miejskiej w Toruniu z Bibliotekarzami Związku Bibliotekarzy Polskich w Poznaniu.
Omówiono rolę Zygmunta Mocarskiego w założeniu Poznańsko-Pomorskiego Koła Związku Bibliotekarzy Polskich w 1928 r.
W końcu przybliżono działalność bibliotekarzy z Torunia, działających w Kole Poznańsko-Pomorskim Związku Bibliotekarzy Polskich (1928-1939).
dr Mariusz Balcerek
IV Międzynarodowy Kongres Naukowy „Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej”, Rzeszów-Jarosław, 3-5 X 2018
Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym
T. 1 / 2019
s. 159–169
W najnowszym tomie kwartalnika „Klio” ukazał się tekst dr Mariusza Balcerka – kierownika Działu Informacyjno-Bibliograficznego Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu.
Dr Mariusz Balcerek jest historykiem, znawcą epoki nowożytnej i dziejów wojskowości.
W 2010 r. obronił w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu dysertację doktorską zatytułowaną: „Księstwo Kurlandii i Semigalii w wojnie polsko-szwedzkiej w latach 1600–1629” przygotowaną pod kierunkiem prof. dr. hab. Bogusława Dybasia.
Publikował m.in. na łamach: „Do szarży marsz, marsz… Studiów z dziejów kawalerii”, „Przeglądu Historycznego”, „Przeglądu Historyczno-Wojskowego”, „Studiów i Materiałów do Historii Wojskowości” oraz „Zapisków Historycznych”.
Jest też redaktorem tematycznym czasopisma naukowego „Folia Toruniensia”.
Na łamach czasopisma „Klio” przedstawił on sprawozdanie z IV Międzynarodowy Kongres Naukowy „Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej”, który odbył się w Rzeszowie i Jarosławiu w dniach 3-5 X 2018.
Dr Mariusz Balcerek brał udział w każdym z czterech kongresów i na każdym wygłaszał referat.
Sympozjum zgromadziło ponad 100 uczestników z kraju i z zagranicy, co czyni je jednym z największych w Polsce.
Organizatorami kongresu były:
- Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA
- Marszałek Województwa Podkarpackiego
- Instytutu Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy w Białymstoku
- Miasto Jarosław
Tematyka kongresu dotyczyła dziedzictwa dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Szczególny nacisk położono na zabytki kultury materialnej oraz archiwalia i biblioteki znajdujące się obecnie poza granicami Polski.
Wzorem lat ubiegłych organizatorzy zapowiadają wydanie wszystkich tekstów wystąpień.
Dr Mariusz Balcerek
Twierdze kurlandzkie na początku Wielkiej Wojny Północnej (1700–1705)
s. 341-382
W: Twierdze osiemnastowiecznej Europy. Studia z dziejów nowożytnej sztuki wojskowej.
T.2, pod red. Macieja Trąbskiego
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie
Częstochowa 2018
Miło nam poinformować, że ukazała się właśnie kolejna publikacja kierownika Działu Informacyjno-Bibliograficznego dr Mariusza Balcerka.
Dr Mariusz Balcerek specjalizuje się w dziejach nowożytnej wojskowości.
W dniach 22-23 września 2017 roku odbyła się w Częstochowie druga już międzynarodowa konferencja naukowa „Twierdze osiemnastowiecznej Europy”.
Pokłosiem konferencji jest zbiór artykułów wydanych przez Uniwersytet Jana Długosza.
Najobszerniejszym studium w tomie jest tekst dr Mariusza Balcerka „Twierdze kurlandzkie na początku Wielkiej Wojny Północnej (1700–1705)”.
Artykuł omawia warownie kurlandzkie na początku wielkiej wojny północnej.
Problem ten nie został jeszcze szerzej poruszony w literaturze.
Autor odpowiada na pytania:
- jakie było znaczenie twierdz kurlandzkich
- jaki był stopień ich rozwoju
- czy były to nowoczesne twierdze
- jaki był ich udział w walkach
- czy twierdze zdały egzamin podczas oblężeń
Artykuł podzielono na trzy części.
Pierwsza część przedstawia punkt wyjścia, czyli historię i stan twierdz do wybuchu wojny.
W drugiej części autor analizuje modernizacje wprowadzone przez Szwedów w latach 1701–1705.
W trzeciej części przedstawiono udział twierdz w działaniach wojennych.
Wzięto pod uwagę działania wojenne zarówno aktywne (podczas oblężenia), jak i biernie (podstawa działań własnych i oddziaływanie na przeciwnika).
Opisano cztery twierdze, które wzięły udział w konflikcie:
- Mitawa
- Bowsk
- Goldynga
- Zelbork
Szeroko przedstawiono również heroiczną obronę przez Szwedów Mitawy w 1705 roku.
Wówczas to pozbawiona szans na odsiecz stolica księstwa Kurlandii przez trzy tygodnie opierała się samemu carowi Piotrowi I.
Artykuł dr Mariusza Balcerka jest także dostępny w internecie pod adresem:
