Andrzej Szmak

„Nowości” w latach przełomu
(fakty, mity, imaginacje)

Prelekcja

22 lutego 2018

Książnica Kopernikańska w Toruniu

Towarzystwo Miłośników Torunia i Książnica Kopernikańska w Toruniu wróciły do współpracy przy organizacji cyklu spotkań popularnonaukowych „Wieczory Toruńskie” poświęconych dziejom miasta i ludzi Torunia.

Spotkania są organizowane przez dr Katarzynę Tomkowiak – sekretarz ToMiTo i starszego kustosza Książnicy Kopernikańskiej.

W czwartek 22 lutego o godz. 18.00 gościem Książnicy był Andrzej Szmak – redaktor naczelny „Nowości” w latach 1990-1995.

Spotkanie zorganizowano z okazji 50-rocznicy powstania „Nowości”

Redaktor Andrzej Szmak przez ponad dwie godziny bardzo interesująco opowiadał o swojej dziennikarskiej pracy.

Prelekcja ilustrowana była unikatowymi zdjęciami z jego archiwum.

Kilkudziesięciu słuchaczy poznało historię jego rodziny zapoczątkowaną przez burgrabiego Chełmna w XVII wieku.

Dowiedzieliśmy się o jego studiach prawniczych, które łączył z szefowaniem klubowi studenckiemu „Od Nowa”.

Następnie redaktor Andrzej Szmak opowiedział jak trafił do zawodu dziennikarskiego.

Opisał swoje pierwsze kroki w redakcjach pism zakładowych i branżowych.

Pasjonująca była historia jego pracy w tygodniku „ITD”.

Było to największe w Europie pismo studenckie.

Było to pismo kolorowe i ilustrowane.

W redakcji znaleźli się tak wybitni publicyści jak Maciej Rybiński, Krzysztof Mroziewicz, Zdzisław Pietrasik.

Pismo zostało zawieszone po wprowadzeniu stanu wojennego, a on sam nie został wówczas pozytywnie zweryfikowany.

W tych dramatycznych okolicznościach poznał późniejszego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego.

Mimo niewesołych okoliczności wrócił do zawodu w redakcji „Przeglądu Tygodniowego”.

Było to drugi po „Polityce” największy tygodnik w latach 80-tych, wychodził w 100-tysięcznym nakładzie.

Pisał felietony oraz reportaże.

Relacjonował przebieg procesu toruńskiego zabójców księdza Jerzego Popiełuszki.

Druga część spotkania poświęcona była „Nowościom”.

Andrzej Szmak mówił o skomplikowanych okolicznościach utworzenia dziennika, który był w okresie PRL jedyną gazetą wydawaną w mieście powiatowym.

Patronem jej powstania był Stefan Olszowski – urodzony w Toruniu, działacz partyjny.

Prelegent mówił o redaktorach naczelnych „Nowości” i dziennikarzach gazety.

Niezwykle ciepło wspominał zwłaszcza redaktora Stanisława Świątka – internowanego w stanie wojennym.

Opowiedział o okolicznościach objęcia przez siebie funkcji redaktora naczelnego „Nowości” i prezesa spółdzielni dziennikarzy „Oficyna Toruńska” w maju 1990 roku.

„Nowości” nie miały wówczas nic poza tytułem, ich siedziba okazała się być prywatną kamienicą, technika drukarska była przestarzała, nie uregulowana była nawet godzina druku i pora dnia, kiedy gazeta trafiała do kiosków.

W latach 1990-1995 „Nowości” zyskały własną siedzibę, zaczęły regularnie wychodzić jako gazeta poranna, zyskały sobotnie wydanie, wprowadzono kolorowy dodatek telewizyjny, zespół pracowników powiększył się do stu osób, w tym 30 dziennikarzy, wprowadzono fotoskład.

Codzienny nakład gazety wynosił 40 tysięcy egzemplarzy, w piątek było to 80 tysięcy egzemplarzy.

Co więcej udało się nawet przy zaangażowaniu redaktora Andrzeja Szmaka, wojewody Bernarda Kwiatkowskiego, prezydenta Torunia Jerzego Wieczorka powołać „Radio Toruń”, którym kierował Zbigniew Ostrowski.

Słuchacze obejrzeli też zdjęcia z głośnej imprezy zorganizowanej przez redakcję „Nowości” w 1994 roku.

Słonica, wypożyczona na tę okazję z cyrku, testowała nową nawierzchnię ulicy Szerokiej.

Na imprezę przyszło 10 tysięcy mieszkańców Torunia.

To tylko niewielka próbka wspomnień redaktora Andrzeja Szmaka, który okazał się wybornym gawędziarzem.

Gorąco polecamy, zwłaszcza studentom dziennikarstwa, jego wspomnienia, ale również stare i nowe felietony, oraz blog http://aszmak.bloog.pl