Mariusz Balcerek

Siły zbrojne księstwa
Kurlandii i Semigalii
na przełomie XVI i XVII wieku
s. 123 – 140

[w:] Organizacja armii w nowożytnej Europie
Struktura – Urzędy – Prawo – Finanse
pod red. Karola Łopateckiego
Wydawnictwo inforteditions
Zabrze 2011

Jednym z pól aktywności pracowników Działu Informacyjno – Bibliograficznego jest działalność naukowo – badawcza.

Jej owocem jest najnowsza publikacja dr Mariusza Balcerka
„Siły zbrojne księstwa Kurlandii i Semigalii na przełomie XVI i XVII wieku”.

Kurlandia, choć była niewielkim państwem lennym – odegrała ważną rolę w dziejach Rzeczypospolitej w trakcie wojen polsko – szwedzkich.

Wojska księstwa Kurlandii i Semigalii przyczyniły się między innymi do zwycięstwa w bitwie pod Kircholmem w 1605 roku.

Studium Mariusza Balcerka przybliża mało znaną tematykę organizacji kurlandzkich sił zbrojnych.

W omawianym okresie wysiłek wojskowy księstwa opierał się przede wszystkim na „Służbie Konnej”, w mniejszym stopniu na wojskach zaciężnych i gwardii książęcej.

Podstawę źródłową opracowania stanowią recesy kurlandzkich landtagów z przełomu XVI i XVII wieku, poza tym wiele innych drobniejszych dokumentów z archiwów i bibliotek łotewskich, polskich, niemieckich oraz szwedzkich.

Autor szczegółowo analizuje funkcjonowanie „Służby Konnej”, poszczególne aspekty dotyczące uczestnictwa w niej, możliwości jej wykorzystania, dowodzenia nią, a także związane z tym nadużycia.
Omówiono problem składu, uzbrojenia i liczebności tej formacji.
Przedstawiono też funkcjonowanie wojsk zaciężnych i gwardii książęcej.

Siły zbrojne księstwa Kurlandii i Semigalii mimo swej stosunkowo niedużej liczebności, odznaczały się wysokimi walorami bojowymi.
Udowodniły to w bitwie pod Kircholmem, gdzie doskonale współdziałały z zawodowymi formacjami.
Po zakończeniu wojny z Rzeczpospolitą, również król szwedzki Gustaw II Adolf chętnie werbował Kurlandczyków.