Wojciech Polak, Sylwia Galij-Skarbińska, Aleksandra Jankowska-Wojdyło, Michał Białkowski
Opozycja demokratyczna w Toruniu i w województwie toruńskim w latach 1976-1980
Jagiellońskie Wydawnictwo Naukowe
Toruń 2017
Sygnatura SIRr VIb/9-50
W 1976 roku powstał Komitet Obrony Robotników.
W jego działalność w Toruniu włączyło się wiele osób, szczególnie począwszy od 1978 roku.
Dynamiczne środowisko opozycyjne istniało również w Grudziądzu.
Działacze opozycji antykomunistycznej drukowali i rozrzucali ulotki, przywozili i kolportowali niezależne czasopisma i książki, organizowali spotkania samokształceniowe, występowali w obronie więzionych i prześladowanych politycznie.
Byli to na ogół młodzi ludzie.
Ich samych spotykały represje, byli więzieni, bici, poniżani, pozbawiani pracy.
Opozycje wspierało również Duszpasterstwo Akademickie oraz Klub Inteligencji Katolickiej.
Monografia składa się z czterech artykułów:
Wojciech Polak – Opozycja demokratyczna w Toruniu w latach 1978-1980
Aleksandra Jankowska-Wojdyło – Wydarzenia Czerwca 1976 r. w Grudziądzu i ich skutki
Sylwia Galij-Skarbińska – Rola duszpasterstwa akademickiego ojców jezuitów w Toruniu w kształtowaniu postaw opozycyjnych
Michał Białkowski – Klub Inteligencji Katolickiej w Toruniu jako środowisko kontestacji i oporu wobec systemu komunistycznego. Zarys działalności do 13 grudnia 1981 r.
Loyola u Kopernika
Jezuici w Toruniu w latach 1945-2015
pod red. Krzysztofa Dorosza SJ,
Waldemara Rozynkowskiego
Wydawnictwo Rhetos
Warszawa 2016
Sygnatura SIRr XXXIV/161
W książce zebrano referaty jakie zostały wygłoszone na konferencji naukowej „Loyola u Kopernika. Jezuici w Toruniu w latach 1945-2015”.
Konferencja odbyła się 21 maja 2015 roku na Wydziale Nauk Historycznych UMK.
Zbiór poświęcony jest powojennym dziejom jezuitów toruńskich.
Ważnym wydarzeniem stało się objęcie przez nich w 1945 roku staromiejskiego kościoła Ducha Świętego, który wcześniej służył społeczności ewangelickiej.
Już w 1946 roku przy kościele utworzono Duszpasterstwo Akademickie.
Prężna działalność jezuitów skutkowała prześladowaniami i wzmożoną inwigilacją ze strony organów bezpieczeństwa.
W latach stanu wojennego jezuici wspierali społeczny opór przeciwko systemowi komunistycznemu.
Doszło wówczas do znanych wydarzeń w dniu obchodów Święta 3 Maja w 1982 roku, kiedy to policja zaatakowała wychodzących z kościoła akademickiego studentów i mieszkańców Torunia.
Spis treści
Homilia Ojca Prowincjała Tomasza Kota SJ
z okazji 70 lat obecności jezuitów w kościele Ducha Świętego w Toruniu
Dr Andrzej Paweł Bieś SJ
Odbudowa struktur Towarzystwa Jezusowego w granicach państwa polskiego po II wojnie światowej
Witold Konopka
Jezuici w Toruniu w latach 1945-1955
Dr Wojciech Sławiński
Objęcie przez jezuitów kościoła byłej parafii staromiejskiej Kościoła ewangelicko-unijnego w Toruniu w 1945 r. Aspekty prawno-historyczne
Dr Michał Białkowski
Zanim byli jezuici. Początki duszpasterstwa akademickiego w Toruniu w świetle materiałów archiwalnych Archiwum Diecezjalnego w Pelplinie
Dr Cecylia Łubieńska-Iwaniszewska
Początki Duszpasterstwa Akademickiego Jezuitów w moich wspomnieniach
Dr Przemysław Ruchlewski
Próby rozbicia środowiska toruńskich jezuitów przez organy bezpieczeństwa i administrację państwową
Dr Izabela Mazanowska
Ojciec Longin Szymczukiewicz – duszpasterz na trudne czasy
Dr Michał Białkowski
Akademia wolności. Duszpasterstwo Akademickie Jezuitów w czasach o. Władysława Wołoszyna (1963-1988)
Prof. Kazimierz Maliszewski
Rola i znaczenie działalności Duszpasterstwa Akademickiego Jezuitów w środowisku uniwersyteckim Torunia w latach 1963-1988
Prof. Waldemar Rozynkowski
Grupy i wspólnoty działające w ramach duszpasterstwa akademickiego w latach osiemdziesiątych
Prof. Wojciech Polak
Działania ojców jezuitów w Toruniu wspierające opór społeczny przeciwko systemowi komunistycznemu w latach 1980-1989 na tle sytuacji na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika.
Prof. Waldemar Rozynkowski
Jezuicki opis wydarzeń w Toruniu w dniu 3 maja 1982 r.
Dr Krzysztof Dorosz SJ
Nowe inicjatywy Duszpasterstwa Akademickiego Jezuitów po 2000 r.
Cecylia Łubieńska-Iwaniszewska
Wspomnienia o moim uniwersytecie
Wydawca:
Towarzystwo Miłośników Torunia
Toruń 2014
Sygnatura SIRr XXXIa/75
Cecylia Łubieńska-Iwaniszewska rozpoczęła studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w 1945 roku.
W 1950 roku ukończyła astronomię, jako pierwszy absolwent tego kierunku.
W 1959 roku obroniła doktorat i wykładała na UMK aż do przejścia na emeryturę w 1989 roku.
Jej wspomnienia składają się z dwóch części.
W części pierwszej autorka opisała kolejno studia i pracę na uniwersytecie od jego zarania.
Z lektury dowiemy się jak wyglądały początki Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego, Duszpasterstwa Akademickiego i Obserwatorium Astronomicznego UMK.
Część druga wspomnień obejmuje 15 biografii profesorów i absolwentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, z którymi autorka była blisko związana.
Są wśród nich:
- Andrzej Bielski
- Władysław Dziewulski
- Melityna Gromadska
- Henryk Szarski
- Wilhelmina Iwanowska
- Danuta Jabłońska-Frąckowiak
- Aleksander Jabłoński
- Leon Jeśmanowicz
- Edmund Kamiński
- Andrzej Lisicki
- Krystyna Porębska Rożałowska
- Helena Putowska
- Irena Szczurek
- Zofia Wolniewicz
- Andrzej Woszczyk
