Next Page
Artur Trapszyc
Rybacy nieszawscy
Studium z dziejów grupy zawodowo-regionalnej w XX wieku
Wydawca: Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej
Toruń 2017
Sygnatura SIRr VIII/N-5
Autorem rozprawy jest dr Artur Trapszyc, kierownik Działu Rybołówstwa i Zajęć Wodnych Muzeum Etnograficznego w Toruniu, członek Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.
Nieszawiacy to specyficzna społeczność rybacka, żyjąca wzdłuż kujawskiego odcinka Wisły.
W monografii zaprezentowano genezę grupy, etapy jej rozwoju i rozprzestrzeniania się, w końcu okoliczności zaniku społeczności.
Opisano narzędzia używane przez rybaków, ich łodzie oraz sposoby połowu.
Książka przywraca obraz Wisły z początku XX wieku – rzeki pełnej ryb, gwarnej, po której pływały łodzie rybackie i piaskarskie baty, flisackie tratwy, barki i statki pasażerskie.
Nazwa grupy wywodzi się od Nieszawy, ale jej członkami zostawali z czasem również rybacy z innych nadwiślańskich miejscowości Kujaw i ziemi dobrzyńskiej.
Charakterystyczną cechą rybaków nieszawskich były dalekie migracje w dół rzeki Wisły.
Bożena Stelmachowska
Rok obrzędowy na Pomorzu
Wydawnictwo Region
Gdynia 2016
Sygnatura SIRr IX/61
Nowe wydanie „Roku obrzędowego na Pomorzu” Bożeny Stelmachowskiej zostało opublikowane na podstawie tekstu z 1933 roku, który wydrukował Instytut Bałtycki.
Rok obrzędowy obejmuje zwyczaje i obrzędy ludowe, które towarzyszą świętom religijnym, następującym w porządku roku liturgicznego.
Rok obrzędowy dzieli się zwykle według czterech pór roku, wiejskie zwyczaje odnoszą się bowiem do pracy na roli i w gospodarstwie.
Ludowe zwyczaje są częścią niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Bożena Stelmachowska prowadziła badania etnograficzne na Pomorzu w pierwszej połowie XX wieku.
Posługiwała się metodą kwestionariuszową.
Jej ankiety wypełniali przedstawiciele lokalnych elit – nauczyciele, urzędnicy, służby mundurowe, właściciele majątków ziemskich.
Obszar badań obejmował Kociewie, Kaszuby, Bory Tucholskie, Krajnę, ziemię chełmińską, ziemię dobrzyńską, ziemię michałowską, ziemię lubawską.
Dzięki niej utrwalono wiejską obrzędowość, kulturę ludową i lokalne tradycje przedwojennego Pomorza.
Anna Koprowska-Głowacka
Magia ludowa z Pomorza i Kujaw
Wydawnictwo Region
Gdynia 2016
Sygnatura SIRr IX/59
Anna Koprowska-Głowacka jest historykiem, regionalistką i pisarką.
W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest szereg jej książek:
- Czarownice z Pomorza i Kujaw / Anna Koprowska-Głowacka. – Gdynia : Wydawnictwo Region cop. 2010.
- Magia ludowa z Pomorza i Kujaw / Anna Koprowska-Głowacka. – Gdynia : Wydawnictwo Region 2016.
- Czarownice z Pomorza i Kujaw / Anna Koprowska-Głowacka. – Gdynia : Wydawnictwo Region Jarosław Ellwart 2017.
- Legendy krzyżackie / Anna Koprowska-Głowacka ; [rys. Agnieszka Korfanty]. – Gdynia : Wydawnictwo Region 2014.
- Duchy, zjawy i ukryte skarby : niesamowite miejsca województwa kujawsko-pomorskiego / Anna Koprowska-Głowacka ; rysunki Łukasz Salamon. – Gdynia : Wydawnictwo Region copyright 2011.
„Magia ludowa z Pomorza i Kujaw” to pasjonująca lektura.
Autorka przypomina o dawnych wierzeniach i zwyczajach związanych z magią.
Okazuje się, że wiele z nich przetrwało do naszych czasów.
Dawniej magię stosowano powszechnie przy codziennych czynnościach.
Wiele praktyk wniknęło nawet do świątecznych zwyczajów.
Dziś stały się częścią dziedzictwa kulturalnego i tradycji odziedziczonej po naszych przodkach.
Magia ludowa miała na celu ochronę domów, zapewnienie obfitych plonów, ochronę mieszkańców, zapewnienie dostatku, wykorzystanie właściwości leczniczych roślin, przewidywanie przyszłości, zdobywanie miłości, rozbudowanie rytuału chrześcijańskich świat.
Autorka skupia się na zwyczajach ludowych Kujaw i Pomorza.
Wiele opisanych praktyk wciąż jest praktykowanych przez mieszkańców wsi.
