Previous Page · Next Page
Sylwia Grochowina
Polityka kulturalna niemieckich władz okupacyjnych w okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, w okręgu Rzeszy Kraj Warty i w Rejencji Katowickiej w latach 1939-1945
Wydawca:
Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej
Toruń 2013
Sygnatura SIRr VIb/8-64
Dr hab. Sylwia Grochowina jest adiunktem w Instytucie Historii i Archiwistyki UMK.
Specjalizuje się w historii powszechnej i Polski XX wieku, zwłaszcza w badaniach nad okresem okupacji niemieckiej, eksterminacją ludności polskiej, dziejami Kościoła katolickiego i innych wyznań, niemiecką polityką oświatową i kulturalną.
Jest autorką wielu monografii i artykułów naukowych, na przykład:
| 1. | Nauczanie dzieci polskich w jawnym niemieckim i tajnym polskim systemie szkolnym w Toruniu w latach 1939-1945 / Sylwia Grochowina. – Toruń : Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek”, 2007. |
| 2. | Szkolnictwo niemieckie w Okręgu Rzeszy Gdańsk – Prusy Zachodnie w latach 1939-1945 (obszar II RP) / Sylwia Grochowina. – Toruń : Wydawnictwo Mado, 2008. |
| 3. | „Toruński Holokaust” : losy Żydówek z podobozu KL Stutthof o nazwie Baukommando Weichsel (OT Thorn) w świetle relacji i wspomnień ocalalych ofiar i świadków / Sylwia Grochowina. – Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika : Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2016. |
Przedmiotem polecanego dziś opracowania jest polityka kulturalna (Kulturpolitik) niemieckiego okupanta na tzw. ziemiach wcielonych do Rzeszy.
Monografię rozpoczyna prezentacja nazistowskiej rewolucji kulturalnej, jaka dokonała się w Niemczech po 1933 roku.
Na terenach anektowanych polityka kulturalna była elementem szerszej narodowo-socjalistycznej polityki narodowościowej, której celem było całkowite zniszczenie kultury polskiej.
Wyrazami niemieckiej polityki kulturalnej były eksterminacja polskiej kultury, fizyczna likwidacja polskiej inteligencji, niszczenie i grabież polskiego mienia kulturalnego.
Autorka omawia również funkcjonowanie niemieckich bibliotek, muzeów i teatrów na terenach anektowanych.
Opisuje też działalność niemieckich środowisk artystycznych, życie literackie i muzyczne społeczności niemieckiej.
Maciej Tamkun
(ilustracje i tekst)
Poczet władców Pomorza
Dynastia Sobiesławiców
Wydawnictwo Region
Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej
Gdynia, Wejherowo 2015
Sygnatura SIRr IIIA/105
Maciej Tamkun jest malarzem i regionalistą kaszubskim.
Opisał historię pomorskiej dynastii książąt gdańskich, ale nie tylko.
Wszystkim biografiom towarzyszą portrety władców namalowane przez artystę.
Nie mamy więc do czynienia tylko ze zbiorem biogramów, jak w przypadku innych słowników.
To album z bardzo udanymi wizerunkami książąt, które pobudzają wyobraźnię czytelnika.
Dynastia Sobiesławiców rządziła Pomorzem Gdańskim od połowy XII wieku jako namiestnicy.
Założyciel dynastii Sobiesław zapisał się w dziejach ufundowaniem klasztoru w Oliwie.
W 1227 roku Świętopełk II Wielki ogłosił niezależność Księstwa Pomorskiego.
Poczet obejmuje 11 mężczyzn i 3 kobiety należące do dynastii.
Ostatnim władcą z rodu Sobiesławiców był Mściwój II – zmarły w 1294 roku.
Dziś władcy Pomorzan są chlubą mieszkańców Kaszub i ważnym ogniwem spajającym ich wspólnotę.
Tomasz Łaszkiewicz
Ziemiaństwo na Pomorzu
w okresie dwudziestolecia międzywojennego
– w perspektywie codzienności
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Historyczne
Oddziały w Inowrocławiu i Toruniu
Inowrocław – Toruń 2013
Sygnatura SIRr VIb/7-56
Dr hab. Tomasz Łaszkiewicz z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk jest wybitnym specjalistą historii społecznej okresu międzywojennego regionu Kujaw i Pomorza.
Zajmuje się kwestiami mniejszości niemieckiej i żydowskiej, ziemiaństwa, rolnictwa, życia codziennego.
Jest autorem kilkudziesięciu książek i artykułów naukowych.
Dysertacja „Ziemiaństwo na Pomorzu w okresie dwudziestolecia międzywojennego – w perspektywie codzienności” jest bardzo ciekawa, gdyż obejmuje nie tylko zagadnienia biograficzne, genealogiczne, gospodarcze, polityczne, kultury materialnej, ale również wnika w sferę życia prywatnego ziemiaństwa i jego mentalności.
Monografia została podzielona na sześć rozdziałów.
Rozdział I – Charakterystyka ziemiaństwa pomorskiego jako grupy społecznej
Rozdział zawiera definicje ziemiaństwa i charakterystykę tej grupy społecznej.
Omówiono różnice majątkowe i narodowościowe ziemiaństwa na Pomorzu.
Ukazano przykłady degradacji i awansu społecznego zachodzące w tej warstwie.
Rozdział II – Podstawy gospodarcze ziemiaństwa na Pomorzu
Autor scharakteryzował warunki rozwoju rolnictwa pomorskiego, możliwości produkcyjne majątków ziemskich, kierunki produkcji rolnej.
Przedstawiono cykle koniunktury i dekoniunktury w rolnictwie, trudności związane z kryzysem gospodarczym po I wojnie światowej i wielkim kryzysem ekonomicznym.
Omówiono przebieg reformy rolnej w województwie pomorskim.
Rozdział III – W kręgu życia codziennego pomorskich dworów
Jest to niezwykle interesujący rozdział, w którym odnajdziemy informacje na temat architektury i wystroju dworków i pałaców ziemiańskich, na temat kuchni i kulinariów.
Przeczytamy o pasjach i zainteresowaniach literackich, naukowych i muzycznych ziemian, zamiłowaniu do sportu i łowiectwa.
Wiele miejsca poświęcono życiu towarzyskiemu – wyjazdom, wizytom, balom, zabawom, rautach.
Rozdział IV – Wokół problemów życia rodzinnego
Rozdział poświęcony jest więziom rodowym i rodzinnym, zawieraniu małżeństw, wychowaniu dzieci, i religijności ziemian.
Dowiemy się również o skandalach towarzyskich, procesach sąsiedzkich i konfliktach rodzinnych.
Rozdział V – W świecie odniesień społecznych ziemiaństwa pomorskiego
Autor omówił stosunki panujące między ziemianami a robotnikami rolnymi i służbą domową.
Opisał kontakty z duchowieństwem.
Wiele miejsca poświęcono relacjom polsko-niemieckim wśród ziemian na Pomorzu i ich stosunkowi do ludności napływowej.
Rozdział VI – Zaangażowanie polityczne i społeczne ziemiaństwa na Pomorzu
W rozdziale omówiono aktywność polityczna ziemiaństwa.
Scharakteryzowano również działalność ziemiańskich organizacji takich jak:
- Pomorskie towarzystwo Rolnicze
- Towarzystwo Pracobiorców i Pracodawców
- Landbund Weichselgau
- Pomorski Związek Ziemian
- Towarzystwo Ziemianek Pomorskich
