Next Page
Bogusz Wasik
Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej
(od XIII do XV wieku)
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Toruń 2016
Sygnatura SIRr XXXIIIb/163
Dr Bogusz Wasik jest absolwentem zarówno konserwatorstwa jak i archeologi.
Uczestniczył w wielu badaniach archeologicznych w Polsce i za granicą.
Specjalizuje się w tematyce kastellogicznej, architekturze zamków krzyżackich, historii technik budowlanych.
Książka „Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku)” jest rozszerzoną wersją jego dysertacji doktorskiej.
Rozprawa poświęcona jest analizie procesu budowlanego i związanych z nim technik.
Autor bada murowane zamki należące do zakonu krzyżackiego jak i te, które były siedzibami biskupów i kapituły diecezji chełmińskiej.
Ziemia chełmińska wyróżnia się dużym zagęszczeniem sieci zamków.
Monografia dotyczy 16 zamków: Bierzgłowo, Bratian, Brodnica, Golub, Grudziądz, Kowalewo Pomorskie, Lipienek, Papowo Biskupie, Pokrzywno, Radzyń Chełmiński, Rogóźno, Starogród, Toruń, Lubawa, Wąbrzeźno i Kurzętnik.
Książka dzieli się na dziewięć rozdziałów:
- Zagadnienia wstępne – tematyka, metoda, zakres chronologiczny
- Dzieje zainteresowań i stan badań nad zamkami ziemi chełmińskiej
- Lokalizacja i wybór miejsca pod budowę zamków na ziemi chełmińskiej
- Zagadnienia związane z projektowaniem
- Prace ziemne
- Materiały budowlane
- Konstrukcje murów
- Charakterystyka wybranych elementów architektury
- Dzieje budowy i rozplanowanie zamków na ziemi chełmińskiej
- Podsumowanie
Zakon budował swoje zamki z rozmachem, z ogromnym nakładem pracy i środków.
Zamki następnie rozbudowywano przez całe dziesięciolecia.
Autor podzielił budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej na kilka okresów:
- okres budowy warowni drewniano-ziemnych (2.-3. ćwierć XIII w.)
- okres zastępowania zamków drewnianych murowanymi (2. połowa XIII w.)
- okres zaadoptowywania zamku typu kasztelowego (lata 80-te XIII w. – 1. ćwierć XIV w.)
- okres „klasycznych” zamków kasztelowych (2. ćwierć XIV w.)
- okres rozbudów i modernizacji fortyfikacji (2. połowa XIV – 1. połowa XV w.)
Książka zawiera bardzo dużo planów, rycin, fotografii.
Willy Cohn
Hermann von Salza
Wydawnictwo Napoleon V
Oświęcim 2016
Sygnatura SIRr IIIB/Hermann von Salza
Wydawnictwo Napoleon V przygotowało reedycję wydania książki Willy’ego Cohna „Hemann von Salza” z 1930 roku.
Willy Cohn (1888-1241) był wybitnym historykiem mediewistą, związanym całe życie z Wrocławiem.
Został zamordowany w czasie Holokaustu.
Hermann von Salza (1170-1239) był wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego w latach 1210-1239 i twórcą jego potęgi.
Za jego to sprawą Krzyżacy przybyli na ziemię chełmińską i rozpoczęli chrystianizację Prus.
Jego zasługą było również lokowanie Torunia.
Sam jednak nigdy nie przybył do Polski.
Urzędował w Wenecji, gdzie znajdowała się główna siedziba zakonu.
Był też najbliższym współpracownikiem cesarza Fryderyka II.
Juliusz Raczkowski
Monumentalne zespoły Kolegium Apostolskiego na terenie dawnego państwa zakonnego w Prusach
Wydawnictwo „Bernardinum”
Pelplin 2013
Sygnatura SIRr XXXIIIb/161
Dr hab. Juliusz Raczkowski jest pracownikiem naukowym Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Monografia „Monumentalne zespoły Kolegium Apostolskiego na terenie dawnego państwa zakonnego w Prusach” jest rozszerzoną wersją jego dysertacji doktorskiej.
Przedmiotem rozprawy jest sztuka sakralna, a ściślej rzeźba sakralna w Państwie Zakonu Krzyżackiego.
Autor poddał analizie pruskie Kolegia Apostolskie, które były fenomenem ideowo-artystycznym epoki średniowiecza.
Kolegium Apostolskie tworzył rzeźbiarski zespół przfilarowy lub przyścienny cyklu figur apostołów.
Każdy taki zespół niósł ze sobą konkretną kościelną ideologię i symbolikę.
Znanych jest sześć pruskich Kolegiów Apostolskich w Malborku, Chełmnie, Królewcu, Elblągu i dwa w Brodnicy.
Niestety w wielu przypadkach znane są już tylko z fotografii.
Rozprawa podzielona została na osiem rozdziałów:
- Zarys problematyki badawczej
- Geneza obrazowa i pierwotna funkcja monumentalnego Kolegium Apostolskiego w obrębie wnętrza świątyni
- Kolegium Apostolskie w Malborku w służbie ideologii władzy
- Kolegium Apostolskie w katedrze Królewieckiej – między teologią a ostentacją
- XIV-wieczne realizacje brodnickie i ich związek z przebudowa kościoła w Malborku
- Kolegium Apostolskie w farze chełmińskiej jako przykład nowej semantyki
- Monumentalne Kolegium Apostolskie w rzexbie snycerskiej państwa zakonnego na przełomie XIV i XV wieku
- Recepcja typu monumentalnego Kolegium Apostolskiego w malarstwie ściennym w Prusach
Całość dopełnia „Katalog rzeźbiarskich zespołów Kolegium Apostolskiego z terenu państwa zakonnego w Prusach”.
