Next Page
Juliusz Kola
Dzieje kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Kaszczorku
Wydawnictwo Bernardinum
Pelplin 2016
Sygnatura SIRr XXXIV/156
Kościół świętokrzyski w Kaszczorku ma wyjątkową historię.
Kaszczorek stanowi dziś dzielnicę Torunia, ale przez wieki związany był z leżącą po drugiej stronie Drwęcy Złotorią.
Autor „Dziejów kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Kaszczorku” w sposób bardzo przystępny i ciekawy przedstawił okoliczności jego powstania.
Poznajemy wielką historię niewielkiej parafii.
Już w końcu XIII wieku klasztor w Kaszczorku założyli begardzi.
Pierwsza wzmianka o kościele w Kaszczorku pochodzi z 1320 roku, kiedy to begardów zastąpili dominikanie.
Juliusz Kola wyjaśnił tajemnicze początki klasztoru i kościoła w Kaszczorku.
Wiele miejsca poświęcił architekturze świątyni, którą wymurowano z cegły już w średniowieczu.
Historycy sztuki żywo interesowali się świątynią ze względu na jej specyfikę.
W ciągu swej długiej historii kościół świętokrzyski znajdował się pod opieką zakonu dominikanów.
Dzieje Sanktuarium Krzyża Świętego rozjaśnia kronika parafii spisana w 1848 roku przez ks. Bernarda Schellera.
Juliusz Kola szeroko opisał wyposażenie kościoła sprzed 1966 roku.
Wyjaśnił rownież historię gotyckiej rzeźby św. Mikołaja – potocznie uważanej za rzeźbę św. Wojciecha.
Osobny rozdział poświęcono tragicznemu pożarowi świątyni, jaki miał miejsce 16 listopada 1966 roku.
W książce opisano następnie proces odbudowy kościoła, który trwał do 1972 roku.
W publikacji wykorzystano bardzo wiele unikatowych zdjęć pochodzących ze zbiorów mieszkańców parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.
Wydawnictwo wyróżnia się bardzo piękną szatą graficzną i wysokim poziomem sztuki edytorskiej.
Monika Jakubek-Raczkowska
Tu ergo flecte genua tua
Sztuka a praktyka religijna świeckich w diecezjach pruskich państwa zakonu krzyżackiego do połowy XV wieku
Wydawnictwo „Bernardinum”
Wydział Sztuk Pięknych UMK
Pelplin – Toruń 2014
Sygnatura SIRr VIb/4-52
Dr hab. Monika Jakubek-Raczkowska związana jest z Zakładem Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Prowadzi badania nad rzeźbą średniowieczną dawnego państwa krzyżackiego.
Jednocześnie analizuje wzajemne relacje sztuki i duchowości religijnej.
Właśnie temu zagadnieniu poświęcona jest rozprawa „Tu ergo flecte genua tua”.
Autorka opisuje religijność ludzi świeckich w państwie krzyżackim.
Szczególnej analizie poddała wpływ obrazów na wiernych.
Dzieło sztuki religijnej było w średniowieczu środkiem nauczania i pobudzania pobożności.
Monografia dzieli się na trzy części.
Część I poświęcona jest praktyce religijnej, pobożności świeckich, późnośredniowiecznej duchowości i funkcjom obrazów w średniowiecznej religijności.
Część II poświęcona jest życiu religijnemu miast pruskich, które skupiało się wokół kościołów parafialnych, kościołów klasztornych i kościołów katedralnych.
Przestrzeń kościołów wypełniały obrazy i malowidła ścienne.
Część III poświęcona jest wpływowi sztuki sakralnej na praktyki dewocyjne ludności wiejskiej.
Juliusz Raczkowski
Monumentalne zespoły Kolegium Apostolskiego na terenie dawnego państwa zakonnego w Prusach
Wydawnictwo „Bernardinum”
Pelplin 2013
Sygnatura SIRr XXXIIIb/161
Dr hab. Juliusz Raczkowski jest pracownikiem naukowym Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Monografia „Monumentalne zespoły Kolegium Apostolskiego na terenie dawnego państwa zakonnego w Prusach” jest rozszerzoną wersją jego dysertacji doktorskiej.
Przedmiotem rozprawy jest sztuka sakralna, a ściślej rzeźba sakralna w Państwie Zakonu Krzyżackiego.
Autor poddał analizie pruskie Kolegia Apostolskie, które były fenomenem ideowo-artystycznym epoki średniowiecza.
Kolegium Apostolskie tworzył rzeźbiarski zespół przfilarowy lub przyścienny cyklu figur apostołów.
Każdy taki zespół niósł ze sobą konkretną kościelną ideologię i symbolikę.
Znanych jest sześć pruskich Kolegiów Apostolskich w Malborku, Chełmnie, Królewcu, Elblągu i dwa w Brodnicy.
Niestety w wielu przypadkach znane są już tylko z fotografii.
Rozprawa podzielona została na osiem rozdziałów:
- Zarys problematyki badawczej
- Geneza obrazowa i pierwotna funkcja monumentalnego Kolegium Apostolskiego w obrębie wnętrza świątyni
- Kolegium Apostolskie w Malborku w służbie ideologii władzy
- Kolegium Apostolskie w katedrze Królewieckiej – między teologią a ostentacją
- XIV-wieczne realizacje brodnickie i ich związek z przebudowa kościoła w Malborku
- Kolegium Apostolskie w farze chełmińskiej jako przykład nowej semantyki
- Monumentalne Kolegium Apostolskie w rzexbie snycerskiej państwa zakonnego na przełomie XIV i XV wieku
- Recepcja typu monumentalnego Kolegium Apostolskiego w malarstwie ściennym w Prusach
Całość dopełnia „Katalog rzeźbiarskich zespołów Kolegium Apostolskiego z terenu państwa zakonnego w Prusach”.
