Next Page
ks. Sławomir Oder
Guziki sutanny
Błogosławiony S.W. Frelichowski w opowieści postulatora procesu beatyfikacyjnego
Wydawca: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”
Warszawa 2017
Sygnatura SIRr IIIB/Frelichowski
Postać błogosławionego Stefana Wincentego Frelichowskiego doczekała się już wielu biografii.
„Guziki sutanny” od innych książek odróżnia fakt, iż powstała w oparciu o materiał wykorzystany w procesie beatyfikacyjnym.
Autorem książki jest urodzony w Chełmży ks. Stanisław Oder – wikariusz sądowy diecezji rzymskiej.
Znany jest wszystkim z faktu, że był postulatorem w procesie beatyfikacji i kanonizacji Jana Pawła II.
Ale reprezentował również wcześniej Diecezję Toruńską na rzymskim etapie procesu beatyfikacji ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego.
Autor wykorzystał świadectwa świadków świętości życia i męczeńskiej śmierci księdza Frelichowskiego.
Opierał się również na dokumentach procesowych.
Wśród tych materiałów był manuskrypt „Pamiętnika” błogosławionego Stefana Wincentego Frelichowskiego.
Celem hagiografii jest przybliżenie postaci błogosławionego młodym ludziom.
Autor daje również wyraz swojej osobistej fascynacji postacią błogosławionego Kapłana i Męczennika.
Bogumił Goltz był w połowie XIX wieku najgłośniejszym toruńskim pisarzem.
Urodził się w Warszawie w 1801 roku w pruskiej rodzinie prawniczej.
Miasto znajdowało się wówczas pod zaborem pruskim.
Jego ojciec był dyrektorem sądu miejskiego w Warszawie.
Od młodych lat Bogumil Goltz był związany z Pomorzem.
W 1809 roku rodzina przeprowadziła się do Kwidzyna.
Bogumil Goltz, autor portretu Paul Konewka, W: Bogumil Goltz, Buch der Kindheit, Berlin 1905
Uczęszczał do szkół w Kwidzynie i Królewcu.
W Ciechocinie odbywał praktykę rolniczą.
Był właścicielem gospodarstwa rolnego w Lisewie koło Golubia.
Od 1831 roku osiadł w Golubiu.
Tam napisał większość utworów, które później publikował.
Często bywał w Toruniu.
W 1847 roku przeniósł się do Torunia na stałe.
W Toruniu też zmarł w 1870 roku.
Buch der Kindheit
Goltz parał się pisarstwem, publicystyką i etnografią.
W 1847 roku opublikował swoją najgłośniejsza książkę „Buch der Kindheit” (Księgę dzieciństwa).
Przyniosła mu olbrzymią popularność wśród czytelników.
Był to utwór oparty na wspomnieniach autora.
Krytyka chwaliła go za autentyzm, prostotę i umiejętność obserwacji.
Podobnie autobiograficzna była kolejna jego książka „Ein Jugendleben” (Życie młodzieńcze) wydana w 1852 roku.
Dzięki finansowemu powodzeniu odbywał liczne podróże po całej Europie.
Owocem wyprawy do Egiptu była książka „Ein Kleinstädter in Ägypten” (Drobnomieszczanin w Egipcie).
Deutsche Entartung in der lichtfreundlichen und modernen Lebensart
Był też autorem wielu etnograficznych szkiców i żartobliwych esejów z dziedziny antropologii, socjologii kultury, pedagogiki.
Dzięki swojej popularności jeździł po całych Niemczech z odczytami, którymi zarabiał na utrzymanie.
Był doskonałym mówcą, znanym z dużego poczucia humoru.
Drukował również artykuły w „Thorner Wochenblatt”.
Był też członkiem Coppernicus Verein für Wissenschaft und Kunst zu Thorn.
Był radnym miejskim Torunia.
Po śmierci uczczono go w Toruniu tablicą pamiątkową.
Mieszkał przy ul. Sukienniczej (Tuchmacherstrasse).
Był Niemcem, żyjącym nad Wisłą i Drwęcą.
Realizm narracji, spostrzegawczość i niesamowita zdolność obserwacji pozwoliła mu na stworzenie na kartach swych utworów własnego obrazu Polski i Polaków, nie podążającego za stereotypowymi kliszami.
Uważał Polaków za osoby pracowite.
Chwalił Polaków jako czułych małżonków i dobrych rodziców.
Zarzucił niegospodarność polskiej arystokracji.
Widział pozytywne i negatywne cechy Polaków – inaczej niż inni współcześni mu pisarze niemieccy, przypisujący nam tylko cechy negatywne.
Jego utwory nie zostały przetłumaczone na język polski.
Sławny za życia, po śmierci został zapomniany.
W Książnicy Kopernikańskiej zachowało się bardzo dużo książek Bogumila Goltza.
| 1 | Buch der Kindheit / von Bogumil Goltz. – Frankfurt a. M. : H. Zimmer, 1847. |
| 2 | Deutsche Entartung in der lichtfreundlichen und modernen Lebensart : an den modernene Stichwörtern gezeigt / von Bogumil Goltz. – Frankfurt a. M. : H. Zimmer 1847. |
| 3 | Das Menschen – Dasein in seinem weltewigen Zügen und Zeichen. Bd. 1-2 / von Bogumil Goltz. – Frankfurt : H. Zimmer 1850. |
| 4 | Buch der Kindheit / von Bogumil Goltz. – Berlin : Verlag von Franz Duncker, 1854. |
| 5 | Der Mensch und die Leute : zur Charakteristik der barbarischen und der civilisirten Nationen / von Bogumil Goltz. – Berlin : Verlag von Franz Duncker 1858. |
| 6 | Die Bildung und die Gebildeten : eine Beleuchtung der modernen Zustände. Bd. 2 / von Bogumil Goltz. – Berlin : Druck und Verlag von Otto Janke 1864. |
| 7 | Die Bildung und die Gebildeten : eine Beleuchtung der modernen Zustände. Bd. 1 / von Bogumil Goltz. – Berlin : Druck und Verlag von Otto Janke 1864. |
|
8 |
Hinter den Feigenblättern : eine Umgangsphilosophie und pathologische Menschenkenntniss. Bd. 2, Feigenblätter : Diagnosen, Signalements und Verdicte für exacte Menschenkenntniss / von Bogumil Goltz. – Berlin : A. Vogel u. Comp. 1864. |
|
9 |
Hinter den Feigenblättern : eine Umgangsphilosophie und pathologische Menschenkenntniss. Bd. 3, Feigenblätter : Eine Umgangs-Philosophie / von Bogumil Goltz. – Berlin : A. Vogel u. Comp. 1864. |
| 10 | Hinter den Feigenblättern : eine Umgangsphilosophie und pathologische Menschenkenntniss. Bd. 1, Vorschule der Menschenkenntniss / von Bogumil Goltz. – Berlin : A. Vogel 1864. |
| 11 | Das Kneipen und Kneip-Genies / Glossirt von Bogumil Goltz. – Berlin : O. Janke, 1866. |
| 12 | Die Bildung und die Gebildeten : eine Beleuchtung der modernen Zustände. Bd. 1-2 / Bogumil Goltz. – Berlin : O. Janke, 1867. |
| 13 | Das Menschen-Dasein in seinen weltewigen Zügen und Zeichen / Bd. 2 / von Bogumil Goltz. – Berlin : O. Janke 1868. |
| 14 | Das Menschen-Dasein in seinen weltewigen Zügen und Zeichen / Bd. 1 / von Bogumil Goltz. – Berlin : O. Janke 1868. |
| 15 | Buch der Kindheit / von Bogumil Goltz. – Berlin : Verlag von Franz Duncker, 1869. |
| 16 | Die Weltklugheit und die Lebens-Weisheit mit ihren correspondirenden Studien. Bd. 2 / von Bogumil Goltz. – Berlin : O. Janke, 1869. |
| 17 | Die Weltklugheit und die Lebens-Weisheit mit ihren correspondirenden Studien. Bd. 1 / von Bogumil Goltz. – Berlin : O. Janke, 1869. |
| 18 | Buch der Kindheit / von Bogumil Goltz. – Berlin : Verlag von Franz Duncker, 1877. |
| 19 | Auswahl aus seinen Schriften / Bogumil Goltz ; Hrsg. und eingel. von Fritz Lienhard. – Stuttgart : Greiner u. Pfeiffer, 1904. |
| 20 | Buch der Kindheit / von Bogumil Goltz ; mit dem Portrait des Verfassers und einer Einleitung von Erich Janke. – Berlin : O. Janke 1905. |
| 21 | Buch der Kindheit / von Bogumil Goltz ; hrsg. von Karl Muthesius ; Bibliothek Pädagogischer Klassiker. – Langensalza : H. Beyer @ Söhne, 1908. |
Weronika Jaworska
Okres toruński Bogumiła Goltza (1847-1870)
Rocznik Toruński
T. 17, s. 85-197
Sygnatura SIRr II/18t.17
Weronika Jaworska
hasło: Goltz Bogumil (Gottlieb)
W: Toruński Słownik Biograficzny
T. 2, s. 99-100
Sygnatura SIRrIIIA/12t.2
Weronika Jaworska
Der Thorner Schriftsteller Bogumil Goltz im Spiegel seiner Lebenserinnerungen
Toruń 1986
Sygnatura MAG 209241
Arno Will
Polska i Polacy w niemieckiej prozie literackiej XIX wieku
Łódź 1970
Sygnatura MAG 125541
Historia Torunia
W czasach zaboru pruskiego (1793-1920)
T. 3, cz. 1
Torun 2003
Sygnatura SIRr VIII/T-8t.3a
Adolf Prowe
Bogumil Goltz. Eine Gedächtnis-Rede gehalten bei der 80. Wiederkehr seines Geburtstages
Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst zu Thorn – Heft 3 : 1881, s. 127-148
Sygnatura SIRr II/5t.3
Bronisław Jamontt był pierwszym dziekanem Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Jego imieniem została nazwana jedna z ulic na Rubinkowie.
Urodził się w 1886 roku w Dokudowie na Wileńszczyźnie.
Studiował prawo na Uniwersytecie Petersburskim.
W Petersburgu uczęszczał też na lekcje rysunku w Akademii Sztuk Pięknych.
W 1910 roku zdecydował się poświęcić całkowicie twórczości artystycznej, rzucił studia i wrócił do Wilna.
Pracował jako nauczyciel rysunku i urzędnik.
Od 1919 roku brał regularnie udział w ogólnopolskich wystawach sztuki, zdobywając rozgłos i uznanie.
W 1920 roku zakładał Wileńskie Towarzystwo Artystów Plastyków.
W 1934 roku ukończył studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.
Jeszcze podczas studiów został zatrudniony na uniwersytecie jako asystent profesora Ferdynanda Ruszczyca.
W 1937 został mianowany profesorem nadzwyczajnym malarstwa pejzażowego.
Po wojnie wraz z innymi wileńskimi profesorami osiedlił się w Toruniu.
W 1946 roku został pierwszym dziekanem Wydziału Sztuk Pięknych UMK.
Był profesorem zwyczajnym pejzażu i martwej natury.
Zmarł w 1957 roku.
Został pochowany na cmentarzu św. Jerzego.
Pierwsza siedziba Wydziału Sztuk Pięknych UMK, ul. Moniuszki 10
Stworzył ponad 1000 kompozycji.
Był pejzażystą, przy czym malował też krajobrazy miejskie.
Jego przedstawienia natury były fantastyczne, monumentalne i teatralne, napawały grozą, niepokoiły.
Jego kompozycje były ekspresyjne, dominowały w nich rozłożyste drzewa, smagane wiatrem i skłębione chmury.
Tworzył również charakterystyczne, nieco zdeformowane, widoki Wilna.
Wybierał malownicze uliczki z nierównym brukiem i pochylonymi budynkami.
Najchętniej posługiwał się techniką gwaszu i tempery na kartonie lub tekturze.
Jego pejzaże powstawały w pracowni na podstawie szkiców wykonanych w plenerze.
Był cenionym i uznanym artystą.
Reprezentował umiarkowany nurt w malarstwie.
Zdobył wiele artystycznych nagród.
Brał udział w 75 wystawach w kraju i za granicą.
Jeszcze przed wojną prace swoje wystawiał w Paryżu, Brukseli, Hadze, Amsterdamie, Bukareszcie, Kopenhadze, Moskwie, Rydze, Berlinie, Monachium, Pittsburghu, St. Louis, Baltimore, San Francisco.
Agata Rissmann
Bronisław Jamontt 1886-1957 : malarstwo, rysunek
Toruń 2011
Sygnatura MAG TN 38463
Jan Kotłowski
Bronisław Jamontt (1886-1957)
Grafika – rysunek
W pięćdziesięciolecie śmierci artysty
Toruń 2007
Katalog wystawy obrazów Bronisława Jamontta
Bydgoszcz 1948 maj-czerwiec
wstęp Stefan Narębski
Bydgoszcz 1948
Sygnatura MAG 192303
Katalog wystawy obrazów Bronisława Jamontta
Dom Plastyków w Toruniu
wstęp Jerzy Hoppen
Toruń 1947
Sygnatura MAG 33636
Wystawa zbiorowa Bronisława Jamontta
prace malarskie wśród których „Cykl toruński”
Toruń – kwiecień 1950 r.
Dom Plastyków przy ul. Chełmińskiej 16
Toruń 1950
Sygnatura MAG 34833
Wystawa pośmiertna prac Bronisława Jamontta (1886-1957)
Toruń, Muzeum – Ratusz, maj – lipiec 1957
wstęp Stefan Narębski
Toruń 1957
Sygnatura MAG 67787
Hanna Kubaszewska, Maria Liczbińska, Halina Załęska
hasło: Jamontt Bronisław
W: Słownik Artystów Polskich
t. III, s. 188-191
Sygnatura SIRi XVIa/SZT-3c
Stefan Narębski, Jadwiga Puciata-Pawłowska
hasło: Jamontt Bronisław (1886-1957)
W: Polski Słownik Biograficzny
t, 10, s. 403-404
Sygnatura SIRi XVIa/1-t.10
