Previous Page · Next Page
Katarzyna Kolendo-Korczak
Praecepta politica w toruńskim ratuszu
Niezachowany cykl malowideł z Sali Rady z 1603 roku i jego europejski kontekst
Wydawca:
Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk
Liber Pro Arte
Warszawa 2014
SIRr XXXIIIb/152
Dr Katarzyna Kolendo-Korczak jest adiunktem w Instytucie Sztuki PAN.
Podjęła się karkołomnego zadania odtworzenia i interpretacji malowideł stanowiących dekorację stropu Sali Rady toruńskiego ratusza.
Dekorację stworzył Anton Möller w latach 1602-1603.
Niestety uległa ona całkowitej zagładzie trzysta lat temu w roku 1703 podczas wielkiego pożaru wywołanego bombardowaniem szwedzkim.
Zniszczone dzieło znane jest z drobiazgowego opisu, jaki zawierają wskazówki burmistrza Henryka Strobanda, zawarte w zamówieniu złożonym malarzowi.
Dodatkowo po pożarze burmistrz Jan Baumgarten sporządził „Memoranda”, w których opisał wygląd dekoracji przed ich zniszczeniem.
Autorka dysertacji nie tylko rekonstruuje przedstawienia, znajdujące się na dekoracji, ale również ich źródła literackie, wzorce ikonograficzne i co najważniejsze przesłanie ikonograficzne.
Ideowy program dekoracji, jej wymowa stanowiły „przykazania polityczne” dla toruńskich rajców i propagandowy wyraz polityki reform wprowadzanych w mieście przez burmistrza Strobanda.
Rozprawa składa się z sześciu rozdziałów:
- Dzieło sztuki znane tylko z opisu
- Historia powstania dekoracji, pomysłodawcy i twórcy
- Dwanaście tablic toruńskich. Opis, źródła i próba interpretacji.
- Dekoracja toruńska w pejzażu intelektualnym europy 2. połowy XVI wieku
- Dekoracje budowli miejskich i domów prywatnych Torunia i Gdańska w 2 połowie XVI i 1. połowie XVII wieku
- Dekoracja toruńska na tle dekoracji budowli municypalnych w Europie
Bartosz Drzewiecki
Szlachta województwa chełmińskiego w latach 1454-1772
Mobilność społeczna i terytorialna
Wydawnictwo DiG
Warszawa 2014
Sygnatura SIRr VIb/3-22
Dr Bartosz Drzewiecki jest adiunktem w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
Przedmiotem dysertacji „Szlachta województwa chełmińskiego w latach 1454-1772” jest zagadnienie mobilności szlachty, jej migracji terytorialnych, dróg awansu społecznego jednych rodzin i upadku innych.
Analizie poddano posesjonatów – posiadaczy prywatnych dóbr ziemskich.
Autor oparł swe badania na bardzo zróżnicowanej kwerendzie archiwalnej.
Wykorzystał miejskie księgi ławnicze toruńskie i chełmżyńskie, księgi grodzkie bobrownickie, księgi ziemskie dobrzyńskie, akta metrykalne, rejestr poboru głównego z 1662 r., akta sadów szlacheckich województwa malborskiego, regesty, kataster fryderycjański z 1772/1773 roku.
Rozprawa podzielona została na cztery rozdziały:
- Pochodzenie szlachty chełmińskiej
- Rozwarstwienie społeczne szlachty chełmińskiej
- Awans, trwanie i upadek rodziny szlacheckiej
- Migracje szlachty chełmińskiej w XVII i XVIII wieku
Dr Mariusz Balcerek
RECENZJA:
Arkadiusz Czwołek
Piórem i buławą. Działalność polityczna Lwa Sapiehy, kanclerza litewskiego, wojewody wileńskiego
Zapiski Historyczne
Tom 81 – Rok 2016 – zeszyt 1
s. 186-194
Miło nam poinformować, że na łamach najnowszych „Zapisek Historycznych” ukazała się recenzja naszego kolegi dr Mariusza Balcerka, kierownika Działu Informacyjno-Bibliograficznego.
Przedmiotem recenzji jest dysertacja Arkadiusza Czwołka „Piórem i buławą. Działalność polityczna Lwa Sapiehy, kanclerza litewskiego, wojewody wileńskiego”, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w 2012 roku.
Lew Sapieha – hetman wielki litewski, żył w latach 1557-1633.
Na wstępie recenzji znajdziemy uwagi na temat założonych celów rozprawy, problemów badawczych, przyjętego przez autora kryterium chronologicznego przy prezentacji działalności kanclerza.
Następnie autor recenzji szczegółowo omawia treść poszczególnych rozdziałów książki, oceniając postawione w niej tezy i stosowaną argumentacje, wyciągane wnioski, materiał źródłowy.
Na końcu recenzji możemy zapoznać się z oceną dysertacji, jej mocnymi stronami i wytkniętymi uchybieniami.
