Next Page
15 czerwca minie piąta rocznica śmierci Janiny Huppenthal (1928–2013)
Kto miłuje księgi, nie miewa tęskności…
A dodatkowo, kto ceni poezję, zarówno tę wzniosłą, jak i tę, z której humor tryska obficie, to musi zostać… bibliotekarzem?
Janina Huppenthal musiała i chciała.
Pracowała w Książnicy prawie czterdzieści lat. Zaczynała tuż po studiach, z nakazem pracy, (na jego mocy miała pracować od 1 grudnia 1952 do 3 listopada 1955), ale ona już 1 sierpnia 1952 r. stawiła się do biblioteki. Bo dla Niej to było spełnienie marzeń – a nie przymus!
Absolwentka toruńskiej polonistyki, (zajęcia miała u obu Górskich Konrada – filologa i historyka Karola), kierowała Ośrodkiem Informacyjno-Bibliograficznym, później Działem Udostępniania, by od 1975 r. zostać wicedyrektorem już Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Książnicy Miejskiej w Toruniu.
Pracowała z pasją, a wykonywane obowiązki dawały jej dużą satysfakcję. Czego można życzyć więcej? Sama o sobie powiedziała: Życie moje było pogodne i szczęśliwe, choć bogate w wydarzenia. Kochałam i byłam kochana.
Przygotowywała dla przyjaciół piękne zakładki. Lubiła poezje Gałczyńskiego (Zaczarowaną dorożkę) i Tuwima (podobnie jak dyrektor Alojzy Tujakowski – oczarował ją Piotr Płaksin), ale i gustowała w strofach Sotera Rozbickiego, radości niezmiernej dostarczał jej tekst Kochasie i koza – o takim cymbale co się bymbał.
Ale także wraz z Danusią Krełowską rozczytywała się w zbiorku pieśni z zasobów Walentego Fiałka – a tam w Mękach piekielnych, napisanych z początkiem XIX w., ich opis był i straszny i śmieszny zarazem – bo niewiarygodny! Miała ogromne poczucie humoru i kochała ludzi – nie tylko bibliotekarzy!
Chętnie obdarowywała wedlowskim ptasim mleczkiem, (często prelegentów na spotkaniach bibliofilskich, właśnie pudełeczkiem tych czekoladek!). Ceniła ciasto z Hortexu, szczególnie w czasach, kiedy trudno było je zdobyć, chociaż sama piekła doskonale. Marzenka Gurtowska przygotowywała dla niej śmietankowca – wzrokiem, już na progu pochłaniał je Lesiu – jej mąż, całkowicie i bezgranicznie w nią zapatrzony.
Jej dom przy ulicy Kraszewskiego był otwarty dla wielu bibliotekarzy i bibliofilów. Była gościnna i rodzinna. Była dumna i kochała męża Lesława, znanego „chemika od polimerów” oraz swą jedyną córkę Zosię (prywatnie doskonałą tenisistkę i miłośniczkę astronomii).
Przez życie przeszła śpiewająco – chociaż tylko jako młoda studentka śpiewała w Chórze Akademickim Studentów UMK, którego dyrygentem był Jan Michał Wieczorek.
Była i została Pierwszą Damą Książnicy. Znakomitym bibliotekarzem i bibliografem z upodobania, członkiem Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (ceniła Renię Sakrajdę – Honorowego członka SBP). Ale i pedagogiem, przez dwadzieścia lat kierowała toruńska filią Centrum Kształcenia Ustawicznego Bibliotekarzy w Warszawie (schedę zostawiła Zosi Pawlikowskiej). W środowisku ludzi książki, była uznanym bibliofilem – długoletnim prezesem Towarzystwa Bibliofilów im. J. Lelewela w Toruniu. To za te Toruńskie Ksiąg Miłowanie komilitoni z Lublina uhonorowali ją Orderem Białego Kruka ze Słonecznikiem. W pracy bibliofilskiej wsparciem był dla niej red. Stanisław Frankowski, ale i przez nią wprowadzony do bibliofilskiej braci Olek Kotlewski. Bibliofile z Poznania, jak i bibliotekarze z Wielkopolski, szczególnie ją doceniali, a i ona z nimi lubiła współpracować.
Jej czasy to epoka druku – i jej pięknodruczków, które współtworzyła z czarodziejem typografii Zygfrydem Gardzielewskim – szefem oficyny w Książnicy. Ceniła i lubiła dyrektora Tujakowskiego – dbała, by o nim nie zapomniano w Toruniu.
O niej pamiętała zawsze! i utrwalała to co nam „umyka”, tak szybko z pamięci, jej ukochana Danusia Krełowska. Dla której była nie tylko Panią Dyrektor, ale Przyjacielem – co często w swych tekstach podkreślała. To Danusi, kiedy została podobnie jak ona wicedyrektorem – ofiarowała druk z sentencją Świętego Jana Pawła II: Celem pracy, każdej pracy, jest zawsze człowiek (Fides et ratio).
Janina Huppental w pełni to przesłanie Naszego papieża zrealizowała.
Dr Katarzyna Tomkowiak
15 czerwca, o godz. 12.00, dyrekcja i pracownicy Książnicy, członkowie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich oraz Towarzystwa Bibliofilów im. J. Lelewela w Toruniu – złożą kwiaty na jej grobie, który znajduje się na cmentarzu św. Jerzego przy ul. Gałczyńskiego
18 czerwca, o godz. 11.00, w holu Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu uczcimy pamięć Janiny Huppenthal (1928–2013), zostanie uroczyście otwarta okolicznościowa ekspozycja Jej poświęcona.
Ludwik Kolankowski był wybitnym polskim historykiem i pierwszym rektorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Urodził się 21 czerwca 1882 roku w Nadwórnie na Pokuciu w ubogim, krytym słomą domku robotnika tartacznego.
Miał sześcioro rodzeństwa, które żywiło półtorej hektarowe pole i jedna krowa.
Ukończył gimnazjum w Stanisławowie.
Studia we Lwowie na Uniwersytecie Jana Kazimierza zakończył w 1906 roku doktoratem.
Potem przez rok studiował również w Berlinie.
Habilitował się w 1913 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.
Po odzyskaniu niepodległość w 1918 roku pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (do 1922 roku).
Jako pełnomocnik Naczelnika Państwa w 1919 roku brał udział we wskrzeszeniu Uniwersytetu Wileńskiego.
W 1919 roku był również Generalnym Komisarzem Cywilnym przy Zarządzie Ziem Wschodnich i organizował polską administrację państwową na Kresach.
Tytuł profesora zwyczajnego otrzymał w 1936 roku.
Jego najważniejsze dzieła naukowe dotyczą epoki jagiellońskiej:
- Zygmunt August, wielki książę Litwy do roku 1548 (Lwów 1913)
- Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów 1377–1499 (Warszawa 1930)
- Polska Jagiellonów. Dzieje polityczne (Lwów 1936)
Wykładał kolejno na uniwersytetach w Krakowie, Wilnie, Lwowie, Warszawie, Łodzi i Toruniu.
Pracował również w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie (1906-1918) oraz był dyrektorem Biblioteki Ordynacji Zamojskiej w Warszawie (1929-1944).
Biblioteka Zamojskich poniosła duże straty w pożarze we wrześniu 1939 roku.
Najcenniejsze zbiory zamurowano potem w jej piwnicach, co sprawiło że ocalały po upadku powstania warszawskiego.
Poza tym Ludwik Kolankowski uratował, wywożąc z Warszawy do Łowicza, najstarszy egzemplarz „Kroniki” Galla Anonima, Mszał Tyniecki, rękopis „Krzyżaków” Henryka Sienkiewicza i „rękopis „Faraona” Bolesława Prusa.
Po wojnie jako prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego zabiegał o utworzenie uniwersytetu na Pomorzu.
Jeszcze wcześniej organizował uniwersytet w Łodzi, jako jego prorektor.
13 sierpnia 1945 roku został delegatem Ministra Oświaty do zorganizowania Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Do Torunia przybył 22 sierpnia i od razu jego auto zostało zatrzymane do wyjaśnienia przez milicję z powodu braku wymaganych dokumentów.
23 sierpnia powołał Senat Akademicki.
24 sierpnia dekretem Krajowej Rady Narodowej powołano uniwersytet w Toruniu.
20 września Ludwik Kolankowski został formalnie rektorem.
5 stycznia 1946 roku odbyła się uroczysta inauguracja roku akademickiego.
We wrześniu 1948 roku, po trzech latach kierowania uniwersytetem, został przez władze komunistyczne zmuszony do złożenia rezygnacji.
Po ustąpieniu z funkcji rektora kierował Biblioteką Uniwersytecką (1949-1955).
Zmarł w Toruniu 19 marca 1956 roku.
Został pochowany na cmentarzu św. Jerzego.
Ludwik Kolankowski 1882-1982
Materiały sesji w stulecie urodzin
pod. red. Andrzeja Tomczaka
Toruń 1983
Sygnatura MAG 191167
- Stanisław Dembiński – Profesor Ludwik Kolankowski jako jeden z twórców i pierwszy Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Zenon Hubert Nowak – Rola Ludwika Kolankowskiego w historiografii polskiej
- Janusz Małłek – Ludwik Kolankowski a uniwersytety polskie
- Jerzy Serczyk – Ludwik Kolankowski – polityk i człowiek
- Bogdan Ryszewski – Ludwik Kolankowski jako bibliotekarz
- Halina Lewczyk, Maria Śliwińska – Bibliografia prac Ludwika Kolankowskiego
Ludwik Kolankowski (1882-1956)
W pięćdziesiątą rocznicę śmierci
pod red. Wiesława Sieradzana
Toruń 2006
Sygnatura SIRr IIIB/Kolankowski
- Aleksander Gieysztor – Ludwik Kolankowski (1882-1956) (przedruk z Polskiego Słownika biograficznego)
- Andrzej Tomczak – Ludwik Kolankowski w nowszej literaturze
- Ludwik Kolankowski – Pierwsze trzy lata istnienia UMK (1945-1948). Garść wspomnień pierwszego Rektora z okresu organizacyjnego (do druku przygotowała Sylwia Grochowina)
- Bibliografia publikacji Ludwika Kolankowskiego (oprac. Ireneusz Czarciński)
- Wykaz najważniejszych publikacji o Ludwiku Kolankowskim (oprac. Ireneusz Czarciński)
Ludwik Kolankowski 1882-1956
Zapiski Pamiętnikarskie
Do druku przygotowała, wstępem i przypisami opatrzyła Sylwia Grochowina
Toruń 2012
Sygnatura MAG 294311
Tadeusz Garczyński
Dorpowscy w Prusach Królewskich
i Wielkopolsce
Studium genealogiczne
Wydawnictwo Adam Marszałek
Toruń 2012
Sygnatura SIRr IIIA/111
Tadeusz Garczyński jest uczestnikiem programu naukowo badawczego-poświęconego szlachcie Prus Królewskich.
Od lat zajmuje się dziejami i genealogią pomorskich rodzin szlacheckich.
Książka „Dorpowscy w Prusach Królewskich i Wielkopolsce” jest opracowaniem historii średniozamożnych rodzin szlacheckich z XVI-XVIII wieku, używających nazwiska Dorpowski.
Nazwisko pochodzi od miejscowości Dorposz położonej w pobliżu Chełmna.
Rodzina podzieliła się na dwie linie i występuje praktycznie w całej Polsce Północnej – w ziemi chełmińskiej, człuchowskiej, Wielkopolsce.
Autor zebrał za swoje studium genealogiczne niezwykle pochlebne recenzje se strony środowiska naukowego.
W książce opracowano większe lub mniejsze biogramy aż 152 osób.
Dołączono również cztery tablice genealogiczne.
