Tymon Niesiołowski to najsłynniejszy toruński malarz XX stulecia.
Urodził się w 1882 roku we Lwowie.
W latach 1899-1905 studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Jego nauczycielami byli Teodor Axentowicz, Józef Mehoffer i Stanisław Wyspiański.
Należał do czołowych awangardowych grup artystycznych : Grupa Pięciu, Formiści, Rytm.
W latach 1906-1926 mieszkał w Zakopanym.
Tam poznał bliżej Jana Kasprowicza, Stefana Żeromskiego i Stanisława Witkiewicza.
Jego przyjaciółmi byli Tadeusz Miciński, Kazimierz Przerwa Tetmajer, Gustaw Daniłowski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Władysław Śliwiński, Karol Szymanowski, Leon Chwistek.
Swoją artystyczną edukację uzupełnia podróżami do Włoch (1908) i Paryża (1910).
Inspirowała go twórczość Paula Gauguina, Paula Cézanne’a, Henri Matisse’a i Amadeo Modiglianiego.
W 1926 roku przeniósł się do Wilna, gdzie wykładał na Uniwersytecie Stefana Batorego.
Jeszcze przed wojną zdobywał nagrody na wystawach sztuki w Paryżu i w Stanach Zjednoczonych.
Po 1945 roku osiadł z innymi profesorami uniwersytetu w Toruniu.
Jego mieszkanie znajdowało się w kamienicy przy ul. Mickiewicza 7.
Siedzibą Wydziału Sztuk Pięknych UMK była willa przy ul. Moniuszki 10.
Pierwsza siedziba Wydziału Sztuk Pięknych UMK, ul. Moniuszki 10
Na Wydziale Sztuk Pięknych został kierownikiem Katedry Malarstwa Sztalugowego.
Niestety większość jego przedwojennych dzieł została zniszczona w czasie działań wojennych.
Na szczęście 20-letni okres pobytu w Toruniu okazał się niezwykle owocny.
Stworzył wówczas Tymon Niesiołowski mnóstwo obrazów, dojrzałych i podsumowujących jego styl.
Był bardzo pracowitym człowiekiem, jednocześnie towarzyskim i uśmiechniętym.
Jest wiele anegdot o tym, jak dzięki dowcipowi zwodził urzędników partyjnych, wymuszających na artystach podporządkowanie się wymogom socrealizmu w sztuce.
Obrazy sygnował imieniem Tymon.
Tworzył obrazy olejne, akwarele, pastele, rysunki.
Słynął ze swych znakomitych aktów i półaktów kobiecych oraz z martwej natury (wazon z kwiatami, owoce).
Tworzył cykle poświęcone cyrkowcom, klaunom, arlekinom, pierrotom oraz postaci Don Kichota.
Malował również pejzaże i sceny rodzajowe.
Jego twórczość posiada własny indywidualny ryt.
Jego obrazy charakteryzuje wyrazisty i giętki kontur.
Kontury kształtów wypełniane są jednolitym, intensywnym, czystym kolorem.
Kolor kładziony jest widocznymi pociągnięciami pędzla, co buduje fakturę powierzchni obrazów.
Sylwetki postaci są uproszczone i stylizowane.
Obrazy są wielobarwne i dekoracyjne.
Oddziałują wewnętrzną harmonią i poetyckością, wyrafinowaną prostotą i liryzmem.
Tymon Niesiołowski zmarł w 1965 roku w Toruniu.
Pochowano go w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Małgorzata Geron
Tymon Niesiołowski
(1882-1965)
Życie i twórczość
Warszawa 2004
Sygnatura SIRr IIIB/Niesiołowski
Tymon Niesiołowski (1882-1965)
Katalog wystawy monograficznej
Muzeum Okręgowe. Toruń – październik – grudzień 2005
Opracowanie katalogu: Małgorzata Geron
Toruń 2005
Sygnatura MAG 275662
Tymon Niesiołowski
Wspomnienia
Warszawa 1963
Sygnatura MAG 258772
Tymon Niesiołowski – wystawa obrazów
październik-listopad 1957
Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych
Kraków 1957
Sygnatura MAG 218595
Wystawa jubileuszowa Tymona Niesiołowskiego
w 50-lecie twórczości artysty
marzec-kwiecień 1955
Bydgoszcz – Pomorski Dom Sztuki
Bydgoszcz 1955
Sygnatura MAG 65384
Tymon Niesiołowski
wystawa Toruń, 1976
Muzeum Okręgowe w Toruniu
oprac. tekstu Danuta Łuniewska-Koper
Toruń 1976
Sygnatura SIRr XXXIIIc/7
Tymon Niesiołowski
oprac. Janusz Bogucki
Warszawa 1967
Sygnatura MAG 123318
Tymon Niesiołowski – „Okres toruński” : malarstwo
sale wystawowe BWA w Toruniu, Dwór Artusa (I ptr.) [19.3-15.4.1967]
aut. tekstu Tadeusz Zakrzewski
Toruń 1967
Sygnatura MAG 81909
Tymon Niesiołowski : 1882-1965
malarstwo, rysunek, grafika, rzeźba
artykuł Zbigniew Czerski
Muzeum Ziemi Bydgoskiej im. Leona Wyczółkowskiego
Bydgoszcz 1966
Sygnatura MAG 85937
Tymon Niesiołowski a sztuka jego czasów
materiały sesji naukowej : 24-25 II 1967
Bydgoski Rocznik Muzealny
Tom I : 1969
Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego
Sygnatura MAG 146570
- Zbigniew Czerski – Życie i dzieło Tymona Niesiołowskiego w zarysie
- Jadwiga Puciata-Pawłowska – Krakowskie środowisko artystyczne w latach studiów Tymona Niesiołowskiego
- Barbara Kwiatkowska-Wojciechowska – Tymon Niesiołowski a „Grupa Pięciu”
- Joanna Pollakówna – Epizod formistyczny Tymona Niesiołowskiego
- Karol Estreicher – Na marginesie wspomnienia o pewnej dyskusji zakopiańskiej
- Janusz Bogucki – Działalność Tymona Niesiołowskiego na tle życia artystycznego Torunia w latach 1945-1960
- Aleksander Wojciechowski – Tymon Niesiołowski na tle swej epoki
Piotr Grążewski
Historie prawdziwe, powiastki, ludowe bajdy, anegdoty mikroregionu pięciu gmin: Golub-Dobrzyń, Kowalewo, Ciechocin, Zbójno, Radomin
Wydawca: Expol, P. Rybiński, J. Dąbek
Golub-Dobrzyń 2012
Sygnatura SIRr XXXIIb/78
Książka Piotra Grążawskiego nawiązuje do starej tradycji opowiadania regionalnych legend.
Ludowe przekazy należą do niematerialnego dziedzictwa historycznego i kulturowego lokalnych społeczności i małych ojczyzn.
Zawarte w zbiorze teksty pochodzą z terenu miejscowości powiatu golubsko-dobrzyńskiego.
Książka zawiera szereg opowieści:
- o Dobrzyniakach, Rumunkach, Oledrach i Holenderkach (Gmina Radomin)
- starą opowieść znad granicy zaborów o Janie Piwnickim (Gmina Radomin)
- o tym, co robił wilk w Oszczywilku (Gmina Radomin)
- o dobrzyńskim graniu na desce (Gmina Radomin)
- o najsłynniejszym święcie „okrężne” w Polsce (Gmina Radomin)
- o Janie Dziewanowskim i jego życiu i legendzie (Gmina Radomin)
- o „Nocach i dniach” Marii Dąbrowskiej w Płonnem (Gmina Radomin)
- o Tajnym Związku Krwawej Ręki (Gmina Radomin)
- o potężnym i mężnym ródzie Działyńskich (Działyń)
- o biskupie Janie, rycerzu Mikołaju, mistrzu Henryku i królu Władysławie (Ciechocin)
- o herbie starego biskupa (Ciechocin)
- o Natalisie, pałacu i duchu Wincentego (Piątkowo i Pluskowęsy)
- o tym, co oznacza herb Kowalewa (Kowalewo)
- o ostatniej szarży polskiej husarii (Kowalewo)
- o tym, jak obraz Matki Boskiej Brzemiennej do Chełmonia trafił (Chełmonie)
- o garnkach „szwedkach” z ostrowickiego jeziora (Ostrowite)
- o przeklętej karczmie (Elgiszewo)
- o duchu w kościele i wytrwałości (Wielka Łąka)
- o tym jak w kurencji Prusaków uczęstowano (Gmina Golub-Dobrzyń)
- o tym jak ksiądz Pikuliński pożar kościoła przepowiedział (Nowogród)
- o leśnym grobie (Wrocki)
- o pamiątkach po czartach, zbójach, mokradłach, duchach (Elgiszewo, Ostrowite, Wielka Łąka, Pluskowęsy)
- o krasnoludach (Wielka Łąka, Elgiszewo, Ostrowite, Elzanowo)
- o tym, jak karmelici w czas morowy do Obór przyszli (Obory)
- o duchu mazurków Chopina (Sokołowo, Obory, Białkowo, Nowogród)
- o tym, jak Matka Boska z Dzieciątkiem i św. Piotr zamieszkali w małych kościołach (Kowalewo i Pluskowęsy)
Robert Małecki
„Porzuć swój strach”
Spotkanie autorskie
4 października 2017
Książnica Kopernikańska
W środę 4 października 2017 roku o godzinie 18.00 w Książnicy Kopernikańskiej przy ul. Słowackiego 8 w Toruniu gościł Robert Małecki.
Pisarz promował swą najnowszą powieść „Porzuć swój strach”.
Jest to druga część trylogii o Marku Benerze.
Równo rok temu autor również w Ksiąznicy promował pierwszy tom pod tytułem „Najgorsze dopiero nadejdzie”.
Spotkanie autorskie prowadziła dziennikarka „Nowości” Paulina Błaszkiewicz.
Największa sala konferencyjna Książnicy była wypełniona po brzegi.
Nic dziwnego, w końcu gościliśmy najpopularniejszego toruńskiego autora kryminałów.
Robert Małecki opowiedział zebranym co wydarzyło się u niego w ciągu ostatniego roku.
Zebrani usłyszeli jego przemyślenia na temat sztuki pisania kryminału.
Wspominał o swoich powieściopisarskich początkach.
Opowiadał o wykonanej nad sobą pracy i warsztatach pisania kryminałów, w których uczestniczył.
Dowiedzieliśmy się, jak powstają jego kryminały, jak wymyśla historię, kiedy przelewa ją na papier, czy korzysta ze scenopisu, jak łączy pracę na etacie z pisaniem książek.
Zebrani wysłuchali wielu ciekawych rzeczy o głównym bohaterze powieści dziennikarzu Marku Benerze, a zwłaszcza jak konstruowana była jego postać.
Robert Malecki opowiadał skąd bierze pomysły na swoje książki i jakie są jego literackie inspiracje i fascynacje.
Osobny fragment spotkania poświęcony był wątkom toruńskim i obrazowi naszego miasta w kryminałach autora.
Zebrani mogli dowiedzieć się z pierwszej ręki, czy postaci przewijające się na kartach powieści Roberta Maleckiego mają swoje odpowiedniki wśród mieszkańców Torunia.
Wiele ciekawych uwag padło na temat kryminału jako gatunku, jego możliwości, zmian jakim podlega i popularności wśród twórców książek.
Usłyszeliśmy również o innych toruńskich autorach kryminałów.
Na koniec pisarz opowiedział o swoich planach literackich.
