Next Page
Janusz Tandecki
Cechy rzemieślnicze w Brodnicy
Zarys dziejów na tle porównawczym
Agencja Wydawnicza „Edytor”
Brodnica – Toruń 1997
Sygnatura SIRr VIII/Br-24
Prof. dr hab. Janusz Tandecki jest uznanym wykładowcą Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, historykiem zajmującym się dziejami państwa krzyżackiego, historią miast, archiwistyką, dyplomatyką i edytorstwem źródeł historycznych.
Dzięki niemu nie tylko wielkie ośrodki miejskie Prus Królewskich, ale również mniejsza Brodnica doczekała się opracowania dziejów własnych cechów rzemieślniczych.
Autor opisał działalność i funkcjonowanie brodnickich korporacji rzemieślniczych od ich narodzin w średniowieczu aż po czasy współczesne.
W Archiwum Państwowym w Toruniu, zachowały się najstarsze dokumenty staropolskie na temat kilku brodnickich cechów:
- cechu bednarzy i wębrowników
- cechu iglarzy, ślusarzy, puszkarzy, ostrożników, nożowników, zegarmistrzów, miedzienników, windmacherów
- cechu kuśnierzy
- cechu piernikarzy
- cechu sukienników
- cechu tokarzy
Autor opisał nie tylko rzemiosło i cechy brodnickie w okresie krzyżackim oraz staropolskim.
Kolejne rozdziały dotyczą rzemiosła brodnickiego w okresie zaboru pruskiego, II Rzeczpospolitej, pod okupacja hitlerowską oraz po 1945 roku.
Z książki dowiemy się o zadaniach zawodowych realizowanych przez korporacje rzemieślnicze i o ich wewnętrznej organizacji.
Znajdziemy też wiele ciekawych informacji na temat pozazawodowych funkcji cechów oraz życia codziennego brodnickich rzemieślników.
ks. Witold Kujawski
Parafie diecezji włocławskiej
Okres kujawsko-kaliski 1818-1925
Wydawca: Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku
Włocławek 2018
Sygnatura XXXIV/184
Ks. Witold Konstanty Kujawski ukończył Wyższe Seminarium Duchowne we Włocławku oraz historię na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie.
Pracował w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku.
Otrzymał tytuł doktora nauk teologicznych za pracę „Krzesław z Kurozwęk jako wielki kanclerz koronny i biskup włocławski.”
Otrzymał tytuł doktora habilitowanego nauk humanistycznych za pracę „Kościelne dzieje Sieradza”.
Wykładał historię kościoła w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Uniwersytecie Mikołaja Kopernika.
Jest autorem monumentalnego dzieła „Parafie diecezji włocławskiej. Okres kujawsko-kaliski 1818-1925”.
W 1818 roku granice diecezji kujawsko-kaliskiej ze stolicą we Włocławku zostały całkowicie zmienione w związku z rozbiorami Polski i ukształtowaniem się nowych granic politycznych.
Od diecezji włocławskiej odłączono parafie, które znalazły się w zaborze pruskim.
Granice diecezji rozszerzono o parafie należące do archidiecezji gnieźnieńskiej, diecezji krakowskiej, diecezji poznańskiej.
Diecezje nazywano urzędowo diecezją włocławską lub kaliską, ale najczęściej kujawsko-kaliską.
Mimo, że stolicą diecezji był Włocławek, władze zaborcze wymusiły aby biskup rezydował w Kaliszu, który był wówczas miastem wojewódzkim.
Diecezja była bardzo rozległa stąd dzieliła się na większe oficjałaty (Włocławek, Kalisz, Piotrków Trybunalski) i mniejsze dekanaty.
W 1925 roku przed zmianą organizacji kościelnej w odrodzonej Rzeczypospolitej w skład diecezji włocławskiej wchodziło aż 390 samodzielnych parafii.
Ks. Witold Kujawski opisał dokładnie dzieje każdej z tych parafii.
Wśród nich znalazło się kilkadziesiąt kujawskich wchodzących w skład:
dekanatu włocławskiego:
- Włocławek
- Białotarsk
- Boniewo
- Brześć Kujawski
- Choceń
- Chodecz
- Dąbie Kujawskie
- Duninów
- Grabkowo
- Kłobia
- Kłobka
- Kłótno
- Kowal
- Kruszyn
- Lubień Kujawski
- Lubomin
- Lubraniec
- Przedecz
- Smiłowice
- Wieniec
- Wistka Szlachecka
- Zgłowiączka
dekanatu nieszawskiego:
- Nieszawa
- Aleksandrów Kujawski
- Bądkowo
- Broniewo
- Bronisław
- Byczyna
- Bytoń
- Ciechocinek
- Koneck
- Kościelna Wieś Kujawska
- Krzywosądz
- Lubanie
- Łowiczek
- Makoszyn
- Orle
- Osięciny
- Ostrowąs
- Piotrków Kujawski
- Połajewo
- Raciążek
- Radziejów
- Sadlno
- Sędzin
- Siniarzewo
- Służewo
- Straszewo
- Świerczyn
- Witowo
- Zakrzewo
- Zbrachlin
dekanatu lipnowskiego:
- Lipno
- Bobrowniki
- Chełmnica Wielka
- Grochowalsk
- Karnkowo
- Kikół
- Ostrowie Lipnowskie
- Sumin
- Szeptal Górny
- Wielgie
- Wola – Trutowo
- Zaduszki
dekanatu mazowieckiego:
- Mazowsze
- Ciechocin
- Czernikowo
- Dobrzejewice
- Działyń
- Łążyn
- Nowogród
- Osiek nad Wisłą
Dekanatu kolskiego
- Izbica Kujawska
Monografia jest nieocenioną skarbnicą wiedzy o dziejach Kościoła polskiego w XIX wieku.
Magdalena Lemańczyk
Mniejszość niemiecka na Pomorzu Gdańskim
Wydawcy:
Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
Towarzystwo Kulturalne Ludności Niemieckiej „Ojczyzna” w Kwidzynie
Warszawa 2016
Sygnatura SIRr VIb/7-62
Magdalena Lemańczyk jest doktorem socjologii.
Specjalizuje sią w badaniach nad mniejszością niemiecką na Pomorzu Gdańskim, gdańskimi Niemcami i zachodnioprusakami zamieszkałymi w Republice Federalnej Niemiec.
Zajmuje się również pomorską wielokulturowością, najnowszymi stosunkami polsko-niemieckimi, migracjami oraz metodami i technikami badań socjologicznych.
Rozprawa „Mniejszość niemiecka na Pomorzu Gdańskim” jest pierwszą socjologiczną monografią dotyczącą mniejszości niemieckiej na Pomorzu Gdańskim po przełomie 1989 roku.
Autorka przedstawia współczesny obraz mniejszości niemieckiej.
W pracy wyeksponowano działalność stowarzyszeń mniejszości niemieckiej i scharakteryzowano tożsamość narodową i etniczną jej liderów,
Jej badania przyczyniły się do zweryfikowania i upowszechnienia wiedzy na temat mniejszości niemieckiej w III Rzeczypospolitej.
W monografii szczegółowo opisano działalność stowarzyszeń mniejszości niemieckiej, które mają siedziby w Chojnicach, Elblągu, Gdańsku, Gdyni, Grudziądzu, Iławie, Kwidzynie, Lidzbarku Welskim, Łasinie, Malborku, Nowym Mieście Lubawskim, Sztumie, Tczewie, Toruniu, Bytowie, Lęborku, Wierzchucinie, Bydgoszczy i Złotowie.
Opisane instytucje to:
- Związek Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku
- Związek Ludności Niemieckiej w Gdyni
- Związek Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku – Grupa Terenowa Lębork
- Związek Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku – Grupa Terenowa w Wierzchucinie
- Chojnickie Stowarzyszenie Ludności Pochodzenia Niemieckiego
- Powiatowy Bytowski Związek Ludności Pochodzenia Niemieckiego w Bytowie
- Związek Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku – Odział Terenowy w Tczewie
- Towarzystwo Kulturalne Mniejszości Niemieckiej „Ojczyzna” w Kwidzynie
- Towarzystwo Ludności Pochodzenia Niemieckiego w Grudziądzu
- Stowarzyszenie Ludności Pochodzenia Niemieckiego w Toruniu
- Towarzystwo Mniejszości Niemieckiej w Bydgoszczy
- Niemieckie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne w Pile – Koło w Złotowie
- Stowarzyszenie Ludności Pochodzenia Niemieckiego Ziemi Elbląskiej w Elblągu
- Związek Ludności Pochodzenia Niemieckiego Ziemi Sztumsko-Dzierzgońskiej
- Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej Miasta Malborka i Okolic
- Stowarzyszenie Ludności Pochodzenia Niemieckiego – Oddział w Nowym Mieście Lubawskim
- Lidzbarskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej
- Stowarzyszenie Ludności Pochodzenia Niemieckiego Ziemi Łasińskiej w Łasinie
- Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej w Iławie
Podmiot badań socjologicznych stanowili liderzy tych stowarzyszeń, przedmiotem badań była ich tożsamość narodowa i etniczna.
Na zakres badań składają się następujące elementy: autoidentyfikacja, poczucie identyczności/odmienności wewnątrzgrupowej i zewnątrzgrupowej, samotożsamość „odzwierciedlona”, świadomość pochodzenia grupy i jej dziedzictwa kulturowego, stereotypizacja grupy własnej i obcej, kwestie dyskryminacji i uprzedzeń, kwestie językowe, pielęgnowanie kultury lub jej odtwarzanie, zaangażowanie organizacyjne, identyfikacja z ojczyzną, pamięć przeszłości.
Autorka prowadząc badania posługiwała się wieloma metodami i technikami: metodą badań terenowych i obserwacji uczestniczącej, techniką wywiadu kwestionariuszowego, techniką zogniskowanego wywiadu grupowego, metodą analizy treści i metodą kuli śnieżnej.
