Bogata przeszłość Torunia znajduje swoje odzwierciedlenie nie tyko w zabytkach.

Przyczyniła się również do powstania szeregu legend, podań i lokalnych opowieści.

Niezwykle barwne podania nieraz w kilku rożnych wersjach opowiadają o powstaniu toruńskich zabytków, o nazwie miasta, historię piernika, o toruńskich mieszczanach, bohaterach ludowych, popularnych zwierzętach.

Legendy przybierają często postać bajek dla dzieci.

Utrwalane są również w przekazach literackich w postaci wierszy czy powieści.

Mają olbrzymi wpływ na budowanie wspólnoty torunian, na krzewienie miejscowej tożsamości.

Dla turystów i osób spoza Torunia legendy są wizytówkami miasta i podnoszą jego atrakcyjność.

Każdy chce posmakować piernika, stanąć pod Krzywą Wieżą, pocałować żabę przy Flisaku.

Wszystkie te znane atrakcje Torunia są również bohaterami miejscowych podań.

Co więcej również w dzisiejszych czasach powstają nowe legendy miejskie.

Są to historie niezwykłe, dziwne, często przerażające, makabryczne, sensacyjne.

Stanowią element współczesnego folkloru miejskiego.

Przypominają nieco plotkę.

Rzadko są utrwalane w formie literackiej.

Nie służą bynajmniej promocji miasta.

Raczej budują atmosferę grozy.

W Toruniu dodatkową odrębną kategorię stanowią legendy uniwersyteckie.

Kanon toruńskich legend tworzy siedem podań, które każdy powinien znać:

1. podanie o powstaniu nazwy miasta

2. podanie o pochodzeniu toruńskich pierników

3. podanie o piernikach tzw. katarzynkach

4. podanie o flisaku, który uratował Toruń przed plagą żab

5. podanie o Krzywej Wieży

6. podanie o kucharzu Jordanie, dzięki któremu torunianie zburzyli krzyżacki zamek

7. podanie o złodzieju Szwedko, który z szubienicy zobaczył podchodzącą do Torunia armię szwedzką

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest bardzo dużo książek poświęconych legendom toruńskim.

Swoją ciekawość mogą zaspokoić zarówno dzieci jak i dorośli.

Poniżej przedstawiamy pozycje, z których można skorzystać w Informatorium.

 

Paulina Bobecka

Pierniki toruńskie w historii i w podaniach

Rocznik Toruński – Tom 39 – s. 15-42

Sygnatura SIRr II/18t.39

 

Marian Sydow

[„…zachowają się tradycje w pamięci ludzi”]

W: Z trzeciego brzegu Wisły
s. 7-30

Sygnatura SIRr XXIXa/37

 

Piotr Grochowski

Na tropie smoka toruńskiego

W: Z trzeciego brzegu Wisły
s. 31-36

Sygnatura SIRr XXIXa/37

 

Maciej Miedziński

„Strzeż się tych miejsc.. „, czyli toruńskie historie grozy

Okolice. Rocznik Etnologiczny
Tom 6 – rok 2008 – s. 353-360

Sygnatura MAG 06158-2008

 

Monika Zaremba

O czym się plotkuje w mieście Kopernika? Toruńskie legendy miejskie

W: Toruń tam i z powrotem. Szkice z antropologi miasta
s. 147-156

Sygnatura SIRr VIII/T-162

 

Violetta Wróblewska

O toruńskich podaniach lokalnych

W: Do Torunia kupić kunia
s. 17-30

Sygnatura SIRr IX/33

 

Marjan Sydow

Najciekawsze osobliwości miasta Torunia

Toruń 1933

Sygnatura SIRr T-37

 

Wojciech Streich

Opowieść o toruńskim pierniku

Toruń 2003

Sygnatura SIRr  XVI/65

 

Tadeusz Zakrzewski

Flisak Toruński
Projekty, realizacja, historia studzienki – pomnika
Toruńska legenda o flisackim skrzypku

Toruń 2003

Sygnatura SIRr XXXIIIb/70a

 

Tadeusz Petrykowski

Toruń niewiarygodny

Toruń 1983

Sygnatura SIRrXXXIIb/13

 

Benon Frąckowski
Ilustracje: Marek Zajko

Legendy toruńskie

Toruń 2006

Sygnatura SIRr XXXIIb/17b

 

Benon Frąckowski
Ilustracje: Małgorzata Patyk

Legendy i opowieści prawdziwe o Toruniu

Toruń 1997

Sygnatura SIRr XXXIIb/17c

 

Benon Frąckowski
Ilustracje: Małgorzata Patyk

Legendy i opowieści historyczne o Toruniu

Toruń 2003

Sygnatura SIRr XXXIIb/17a

 

Ella Hyciek

Legendy toruńskie

Toruń 1997

Sygnatura SIRr XXXIIb/27

 

Lucyna Sieciechowicz
Ilustrował: Antoni Uniechowski

Toruńska królewna

Warszawa 1962

Sygnatura SIRr XXXIIb/21

 

Toruńskie pierniki

Tekst: Bogusław Michalec
Ilustracje: Paweł Kołodziejski

Kraków 2012

Sygnatura SIRr XXXIIb/65

 

Wanda Chotomska
Ilustracje: Ewa Poklewska-Koziełło

Kareta z piernika

Łódź 2008

Sygnatura SIRr XXXIIb/51

 

Toruńskie pierniki

Przedsiębiorstwo Handlowo-Wydawnicze „Arystoteles”

Warszawa

Sygnatura SIRr XXXIIb/108

 

Małgorzata Korczyńska
Anna Tatarzycka-Ślęk
Ilustracje: Maria Raplewicz

Legendy toruńskie

Sygnatura XXXIIb/117

 

Maria Mamela

Zapomniane legendy toruńskie

Toruń 2013

Sygnatura SIRr XXXIIb/69

 

Lidia Bardijewska
Ilustracje: Ola Makowska

Toruńskie pierniki

Kielce 2013

Sygnatura SIRr XXXIIb/68

 

Franciszek Fenikowski
Ilustrowała: Maria Krysiak

Piernikowe miasto

Bydgoszcz 1989

Sygnatura SIRr XXXIIb/8

 

Hanna Łochocka
Ilustrowała; Anna Stylo-Ginter

Piernikowy rycerz

Warszawa 1983

Sygnatura SIRr XXXIIb/18