Next Page
dr Mariusz Balcerek
IV Międzynarodowy Kongres Naukowy „Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej”, Rzeszów-Jarosław, 3-5 X 2018
Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym
T. 1 / 2019
s. 159–169
W najnowszym tomie kwartalnika „Klio” ukazał się tekst dr Mariusza Balcerka – kierownika Działu Informacyjno-Bibliograficznego Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu.
Dr Mariusz Balcerek jest historykiem, znawcą epoki nowożytnej i dziejów wojskowości.
W 2010 r. obronił w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu dysertację doktorską zatytułowaną: „Księstwo Kurlandii i Semigalii w wojnie polsko-szwedzkiej w latach 1600–1629” przygotowaną pod kierunkiem prof. dr. hab. Bogusława Dybasia.
Publikował m.in. na łamach: „Do szarży marsz, marsz… Studiów z dziejów kawalerii”, „Przeglądu Historycznego”, „Przeglądu Historyczno-Wojskowego”, „Studiów i Materiałów do Historii Wojskowości” oraz „Zapisków Historycznych”.
Jest też redaktorem tematycznym czasopisma naukowego „Folia Toruniensia”.
Na łamach czasopisma „Klio” przedstawił on sprawozdanie z IV Międzynarodowy Kongres Naukowy „Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej”, który odbył się w Rzeszowie i Jarosławiu w dniach 3-5 X 2018.
Dr Mariusz Balcerek brał udział w każdym z czterech kongresów i na każdym wygłaszał referat.
Sympozjum zgromadziło ponad 100 uczestników z kraju i z zagranicy, co czyni je jednym z największych w Polsce.
Organizatorami kongresu były:
- Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA
- Marszałek Województwa Podkarpackiego
- Instytutu Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy w Białymstoku
- Miasto Jarosław
Tematyka kongresu dotyczyła dziedzictwa dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Szczególny nacisk położono na zabytki kultury materialnej oraz archiwalia i biblioteki znajdujące się obecnie poza granicami Polski.
Wzorem lat ubiegłych organizatorzy zapowiadają wydanie wszystkich tekstów wystąpień.
dr Artur Trapszyc
Urbanonimia Torunia a problem ochrony zabytków niematerialnego dziedzictwa kulturowego
Prelekcja
24 maja 2018
Książnica Kopernikańska w Toruniu
W czwartek 24 maja 2018 roku miało miejsce w Książnicy Kopernikańskiej doroczne walne zebranie członków Towarzystwa Miłośników Torunia.
Zebranie prowadził profesor Krzysztof Mikulski.
Honorowym gościem był prezydent Torunia Michał Zaleski.
Walne zebranie poprzedziła prelekcja dr Artura Trapszyca z Muzeum Etnograficznego w Toruniu.
Prelegent opowiedział zebranym o urbanonimii, czyli nazewnictwie miejskim, o nazwach ulic, placów, budynków, osiedli, dzielnic, parków.
Wyjaśnił, jakie znaczenie mają te nazwy w kontekście niematerialnego dziedzictwa kulturowego naszego miasta.
Opowiedział o działalności Zespołu do spraw Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego na terenie Województwa Kujawsko-Pomorskiego, który działa od 2015 roku przy Muzeum Etnograficznym w porozumieniu z Urzędem Marszałkowskim.
Stare nazewnictwo ma wartość zabytkową, gdyż przekazuje pamięć o nieistniejącym już krajobrazie społecznym i geograficznym.
W nazwach zapisana jest treść historyczna.
Szczególną wartość mają nie tylko nazwy urzędowe, ale również potoczne (Małpi Gaj, Tryfta, Kunort, Wygoda, Rudelka, Garbaty Mostek, Krowi Mostek).
Należy starać się o przywrócenie nazw zlikwidowanych (ul. Nadbrzeżna, ul. Portowa, ul. Krzyżacka, ul. Pańska, ul. Panieńska, ul. Wałowa).
Niestety wartość kulturowa nazw nie jest doceniana.
W naszym województwie z początkiem roku zlikwidowano aż 59 nazw miejscowości.
Dr Trapszyc zakończył swoje wystąpienie apelem o ochronę nazw przed zmianami, o przywracanie nazw starych i o wprowadzanie nazw zwyczajowych.
Swojskość i obcość w regionie kujawsko pomorskim
Pod redakcją Michała Białkowskiego, Zdzisława Biegańskiego, Teresy Maresz, Wojciecha Polaka
Seria: Dzieje Regionu Kujawsko-Pomorskiego
Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Toruń 2015
Sygnatura SIRr VIb/1-54
Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w ramach serii „Dzieje Regionu Kujawsko-Pomorskiego” sfinansował już wydanie pięciu książek:
| 1. | Konflikty i spory w regionie kujawsko-pomorskim / pod red. Michała Białkowskiego, Adama Koseckiego, Wojciecha Polaka. – Toruń : Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, 2013. |
| 2. | Ludzie wolności w regionie kujawsko-pomorskim / pod red. Michała Białkowskiego, Zdzisława Biegańskiego, Wojciecha Polaka. – Toruń : Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego ; Bydgoszcz : Dom Wydawniczy „Margrafsen”, 2014. |
| 3. | Swojskość i obcość w regionie kujawsko-pomorskim / pod red. Michała Białkowskiego, Zdzisława Biegańskiego, Teresy Maresz, Wojciecha Polaka. – Toruń ; Bydgoszcz : Dom Wydawniczy „Margrafsen”, 2015. |
| 4. | W warsztacie, w manufakturze, w fabryce i w sklepie / pod red. Zdzisława Biegańskiego, Wojciecha Polaka, Michała Białkowskiego. – Toruń : Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, 2013. |
| 5. | Życie codzienne w regionie kujawsko-pomorskim / pod red. Waldemara Rozynkowskiego i Małgorzaty Strzeleckiej. – Toruń : Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu, 2011. |
Najnowszy, tom V serii „Swojskość i obcość w regionie kujawsko-pomorskim” jest pokłosiem ogólnopolskiej konferencji naukowo-dydaktycznej pod tym samym tytułem, jaka odbyła się 17 września 2015 roku w Instytucie Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
Książka skierowana jest do nauczycieli, studentów, uczniów i regionalistów.
Cała seria pomyślana jest jako wsparcie dla nauczycieli szkół średnich, która pozwoli im łączyć ze sobą nauczanie historii polski i świata z propagowaniem wiedzy o dziejach lokalnych, w tym zwłaszcza o dziedzictwie kulturowym regionu kujawsko-pomorskiego.
Autorami tekstów są historycy, politolodzy, archiwiści i etnolodzy z reprezentujący uczelnie i instytucje kultury Torunia i Bydgoszczy.
- Maksymilian Grzegorz – Spór o rolę zakonu krzyżackiego w zabiegach i aneksji Pomorza Gdańskiego w historiografiach prusko-niemieckiej oraz polskiej
- Andrzej Pabian – Obcy i bliscy. Menonici z Pomorza i Kujaw w czasach nowożytnych
- Katarzyna Grysińska-Jarmuła – Działalność kulturalna Niemców w Bydgoszczy w XIX i na początku XX wieku
- Przemysław Olstowski – Stosunki narodowościowe i wyznaniowe w województwie pomorskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej
- Dariusz Chyła – „Obcy” w świetle akt Wydziału Bezpieczeństwa Publicznego Magistratu miasta Torunia (1920–1932)
- Zdzisław Biegański – Zagadnienie „separatyzmu” pomorskiego w pierwszych latach Drugiej Rzeczypospolitej
- Włodzimierz Jastrzębski – Problematyka powojennych rozliczeń z niemiecką listą narodową (narodowościową) w regionie kujawsko-pomorskim
- Michał Białkowski – Swoi czy obcy? Represje wobec działaczy Klubu Inteligencji Katolickiej w Toruniu jako metoda wykluczenia społecznego katolików świeckich w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
- Artur Trapszyc – Nastoletni, niepiękni, obcy. Hipisi w miastach regionu kujawsko-pomorskiego w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
- Sylwia Galij-Skarbińska, Wojciech Polak – „My i oni”. Internowani w obozie w Potulicach w okresie stanu wojennego i ich relacje ze strażnikami więziennymi oraz funkcjonariuszami Służby Bezpieczeństwa (1981–1982)
- Konrad Papuziński – Sport – czynnik łączący czy dezintegrujący mieszkańców Pomorza i Kujaw w drugiej połowie XX wieku?
- Teresa Maresz – Merytoryczne i metodyczne propozycje realizacji wątku tematycznego „Swojskość i obcość” na lekcjach „Historii i społeczeństwa. Dziedzictwo epok”
