Next Page
Jerzy Sawicki
Śladami Krzyżaków
Wydawnictwo Novae Res
Gdynia 2014
Sygnatura SIRr XXXIIb/83
Książka „Śladami Krzyżaków” Jerzego Sawickiego to powieść historyczna, przygodowa i młodzieżowa w jednym.
Akcja powieści rozgrywa się współcześnie, ale jej bohaterzy starają się odkryć rozwiązanie średniowiecznej tajemnicy.
Trójka bohaterów przemierza Ziemię Chełmińską i Pomorze Nadwiślańskie śladami krzyżackich miast i zamków.
Mimo, iż dotyczy zamierzchłych czasów książka napisana jest żywym i przystępnym językiem.
Dowiadujemy się wielu ciekawych i fascynujących informacji o Zakonie Krzyżackim, podanych w intrygujący i wciągający sposób.
Anna Koprowska-Głowacka
Legendy krzyżackie
Wydawnictwo Region
Gdynia 2014
Sygnatura SIRr XXXIIb/74
Anna Koprowska-Głowacka jest historykiem z wykształcenia i kolekcjonerem starych podań i legend z zamiłowania.
W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest kilka jej książek poświęconych Pomorzu, Kujawom i Ziemi Chełmińskiej.
| 1. | Czarownice z Pomorza i Kujaw / Anna Koprowska-Głowacka. – Gdynia : Wydawnictwo Region, cop. 2010. |
| 2. | Duchy, zjawy i ukryte skarby : niesamowite miejsca województwa kujawsko-pomorskiego / Anna Koprowska-Głowacka ; [rys. Łukasz Salamon]. – Gdynia : Wydawnictwo Region, cop. 2011. |
| 3. | Legendy i podania z ziemi chełmińskiej / Anna Koprowska-Głowacka. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2009. |
| 4. | Legendy krzyżackie / Anna Koprowska-Głowacka ; [rys. Agnieszka Korfanty]. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2014. |
Antologia „Legendy krzyżackie” zawiera 90 legend.
Łączy je postać zakonnika rycerza w białym płaszczu z czarnym krzyżem.
Państwo Zakony Krzyżackiego istniało od 1226 do 1525 roku na terenie Kujaw, Pomorza, Warmii i Mazur.
Autorka zebrała stare średniowieczne legendy poświęcone krzyżakom.
To ważna lektura dla pomorskich i mazurskich regionalistów.
Mieszkańcy wielu miejscowości odkryją na kartach książki podania dotyczące ich rodzinnych miast.
Są wśród nich legendy z Bobrownik, Brodnicy, Chełmna, Chełmzy, Golubia-Dobrzynia, Grudziądza, Radzik Dużych, Radzynia Chełmińskiego, Rywałdu, Sartowic, Torunia, Wąbrzeźna, Białej Góry, Bytowa, Człuchowa, Dzierzgonia, Gdańska, Gniewu, Grabiny-Zameczka, Lęborka, Malborka, Mezowa, Mikoszewa, Nowego Stawu, Osłonki, Podzamcza, Pomocy, Prabut, Przezmarku, Skaryszew, Zamku Kiszewskiego, Barcian, Bratian, Bryńska, Elbląga, Ełku, Grunwaldu, Kurzętnik, Lipnik, Lubawy, Łąk Bratiańskich, Pasłęka, Piszu, Ryna, Weklic i Węgorzewa.
Legendy szczególnie polecamy dzieciom i młodzieży.
Książka ozdobiona jest rysunkami Agnieszki Korfanty.
Złotoria (gmina Lubicz) leży w bardzo ważnym strategicznie miejscu.
Ujście Drwęcy do Wisły, pozwalało kontrolować obie rzeki i granicę między ziemią chełmińską (Krzyżacy) i ziemia dobrzyńską (Polacy).
Jego walory docenił król Kazimierz Wielki.
W 1343 roku postanowił wznieść w Złotorii nowy obronny zamek.
Jest to jeden z trzech „toruńskich zamków”:
1. Zamek krzyżacki w Toruniu
2. Zamek Władysława Jagiełły w Dybowie (Nieszawie)
3. Zamek Kazimierza Wielkiego w Złotorii
Zamek był wybudowany z cegły, w stylu gotyckim.
Miał kształt wydłużonego prostokąta.
Od południowej strony wzmacniała go obronna wieża.
Zamek był oszkarpowany i otoczony fosą.
Bau- und Kunstdenkmäler des Kreises Thorn, bearb. Johann Heise, Danzig 1889, s. 199
Zamek w Złotorii był świadkiem wielu burzliwych wydarzeń.
W 1376 roku doszło do oblężenia zamku.
Schronił się w nim książę gniewkowski Władysław Biały – kandydat do korony polskiej, który zbuntował się przeciwko królowi Ludwikowi Węgierskiemu.
Zamek oblegał książę słupski Kaźko – wnuk Kazimierza Wielkiego i jego adoptowany syn.
Był on przewidziany w testamencie władcy na króla Polski, jeżeli Ludwik Węgierski nie doczeka się syna.
Zamek został zdobyty, ale Kaźko słupski został ciężko ranny w głowę kamieniem.
Wkrótce potem książę zmarł w Bydgoszczy.
Do kolejnych walk o zamek doszło w 1409 roku.
Wtedy to Krzyżacy pod wodzą wielkiego mistrza Ulryka von Jungingen zniszczyli zamek.
Jego polska załoga broniła się przez 8 dni.
Krzyżacy jeńców publicznie zamordowali.
W 1411 roku na cześć obrońców Złotorii pod murami zamku nastąpiła uroczysta wymiana opieczętowanych dokumentów I pokoju toruńskiego.
W uroczystości wzięli udział Władysław Jagiełło, książę Witold i wielki mistrz Henryk von Plauen.
Był to koniec świetności zamku w Złotorii.
Część cegieł torunianie przeznaczyli na budowę wieży kościoła świętych Janów.
Napoleon Orda, Album widoków przedstawiających miejsca historyczne Księstwa Poznańskiego i Prus Zachodnich zrysowane z natury. Serya piąta. Warszawa 1873-1883, Sygnatura WF 3813
W XIX wieku Prusacy próbowali rozebrać ruiny zamku, ale zaprawa murarska okazała się równie mocna jak kamień.
Jednak w 1890 roku część murów runęła do Wisły.
Do naszych czasów zachowały się fragmenty wieży do wysokości drugiej kondygnacji, murów obronnych ze szkarpami i murów przedzamcza, fragmenty domu mieszkalnego.
Stanisław Giziński
Złotoria w historii i legendzie
Rypin 1999
Sygnatura SIRr VIII/In-28
Mirosław Krajewski
Andrzej Mietz
Zabytki ziemi dobrzyńskij
Przewodnik bibliograficzny
Włocławek 1996
Sygnatura SIRrXXXIIIb/30
Jan Pakulski
jeszcze o zastawie Złotorii i ziemi dobrzyńskiej Krzyzakom przez Władysława Opolczyka w latach 1391-1392
Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie
Tom 9, Rok 1995, s. 11-30
Sygnatura SIRr II/21t.9
Henryk Miłoszewski
Warownie nadwiślańskie
(I część)
Kujawy i Pomorze, rok 2008, nr 1, s. 10-15
Sygnatura MAG 05898-2008
Bau- und Kunstdenkmäler des Kreises Thorn / bearb. von Joh. Heise.
Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen ; Bd. 2 H. 6-7
Danzig 1889
s. 198-200
Sygnatura SIRr XXXIIIb/4-H.6-7
Henryk Miłoszewski
Malownicza ruina z burzliwą przeszłością
Nowości, 12 czerwca 2008, nr 136, s. V
Sygnatura MAG 01473-0806
Wiesław Dziurlikowski
Nawet toruńskie dziewice wspierały Krzyżaków
Nowości, 12 maja 2010, nr 109, s. 10
Sygnatura MAG 01473-2010/5
Napoleon Orda (1807-1893)
Album widoków przedstawiających miejsca historyczne Księstwa Poznańskiego i Prus Zachodnich zrysowane z natury. Serya piąta.
Warszawa 1873-1883
Sygnatura WF 3813
